Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου
11_12_31
11_12_07
Τι θρησκευτικό μάθημα θέλουμε;
“Τι θρησκευτικό μάθημα θέλουμε;”
* Επιστημονική εκδήλωση – συζήτηση στη Λάρισα με κεντρικό ομιλητή τον Πρόεδρο του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, καθηγητή κ. Χρυσόστομο Σταμούλη
Η εποχή μας, μία εποχή εξελίξεων και αναζητήσεων, καθιστά περισσότερο αναγκαίο από ποτέ το θρησκευτικό εγγραμματισμό. Το ερώτημα βέβαια είναι ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του και με ποιους τρόπους θα γίνει προσιτός στους νέους ανθρώπους και αυριανούς πολίτες.
M’ αφορμή αυτόν τον προβληματισμό, o oποίος αποτελεί και επίκαιρο θέμα συζήτησης στο εκπαιδευτικό και κοινωνικό χώρο, το 14ο Γυμνάσιο Λάρισας, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Βραδιές Θεολογίας», διοργανώνει για τους θεολόγους της θεσσαλικής περιφέρειας εκδήλωση - συζήτηση την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2011 και ώρα 7 το απόγευμα με θέμα: «Ανίχνευση κυοφορίας ή λόγος περί εκθεμάτων μουσείου; Οι προοπτικές του θρησκευτικού μαθήματος σήμερα», η οποία θα πραγματοποιηθεί στο φιλόξενο χώρο του βιβλιοπωλείου “ΠΑΙΔΕΙΑ” (Μεγ. Αλεξάνδρου 6, Λάρισα), όπου τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται με μεγάλη επιτυχία οι “Βραδιές Θεολογίας”.
Κεντρικός εισηγητής θα είναι ο Δρ. Χρυσόστομος Σταμούλης, Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επίσης, ο Δρ. Νικόλαος Παύλου, Διευθυντής του 14ου Γυμνασίου Λάρισας θα μιλήσει για τα νέα προγράμματα σπουδών του θρησκευτικού μαθήματος στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, ενώ ο υπ. Δρ. Χάρης Ανδρεόπουλος, θεολόγος M.Th., καθηγητής του Γυμνασίου και του ΓΕΛ Γαλαξιδίου και η Νέλλη Πανάγου θεολόγος, Μ.Th., καθηγήτρια του 9ου ΓΕΛ Λάρισας θα αναφερθούν στο διδακτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται για την θρησκευτική αγωγή στα ωρολόγια προγράμματα του “Νέου Σχολείου”, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εξαγγελίες του υπ. Παιδείας.
11_10_26
Τιμητική Εκδήλωση και Διεθνές Συνέδριο για τον Σεβ.Μητροπολίτη Περγάμου κ.Ιωάννη Ζηζιούλα)
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών και η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος προτίθενται να τιμήσουν τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη (Ζηζιούλα), του οποίου είναι γνωστή η προσφορά στην Εκκλησία και τη θεολογία.
Μια προσφορά με διορθόδοξη και οικουμενική ακτινοβολία, αλλά και διεθνή ακαδημαϊκή αναγνώριση. Συγκεκριμένα, κατά το τριήμερο 28-30 Οκτωβρίου 2011 στο Συνεδριακό Κέντρο «Θεσσαλία» στα Μελισσάτικα Βόλου, ο Σεβασμιώτατος θα γίνει δεκτός ως «Εταίρος» της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, ενώ παράλληλα θα διοργανωθεί προς τιμήν του διεθνές συνέδριο (στην ελληνική γλώσσα), στο οποίο σημαντικοί ορθόδοξοι θεολόγοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα ασχοληθούν με επιμέρους όψεις του θεολογικού του έργου και με την εν γένει σημασία και επικαιρότητα της θεολογικής του συνεισφοράς. Κεντρική στιγμή του συνεδρίου αυτού θα αποτελέσει η ομιλία του ίδιου του Μητροπολίτη Ιωάννη Ζηζιούλα για την πορεία και τις προοπτικές της ορθόδοξης θεολογίας στον 21ο αιώνα.
Ο όλος κύκλος των εκδηλώσεων θα κλείσει την Κυριακή 30 Οκτωβρίου με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό Αναλήψεως του Χριστού Βόλου και την απονομή στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη -μία εξέχουσα εκκλησιαστική φυσιογνωμία της ελληνόφωνης και της καθόλου ορθοδόξου θεολογίας, αλλά και της εν γένει χριστιανικής σκέψεως- του Χρυσού Σταυρού, της Ανωτάτης τιμητικής διακρίσεως της Ι.Μητροπόλεως Δημητριάδος.
To συνέδριο και η τιμητική εκδήλωση θα μεταδοθούν τηλεοπτικά μέσω της διαδικτυακής τηλεόρασης "inTV" και ραδιοφωνικά από το σταθμό της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος "Ορθόδοξη Μαρτυρία" στους 104 και διαδικτυακά www.imdradio.gr
Για τη συμμετοχή στο συνέδριο απαιτείται εγγραφή (για την αίτηση συμμετοχής πατήστε εδώ). Για να δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα πατήστε εδώ .
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε από 28 έως 30 Οκτωβρίου το πρώτο Διεθνές συνέδριο και η τιμητική εκδήλωση με θέμα «Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας: Πρόσωπο, Ευχαριστία και Βασιλεία του Θεού σε ορθόδοξη και οικουμενική προοπτική». Το συνέδριο, όπως επίσης και η όλη τιμητική εκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά από το διαδικτυακό τηλεοπτικό κανάλι intv.gr.
Στην πρώτη απογευματινή συνεδρία της πρώτης μέρας του συνεδρίου, ύστερα από σύντομο χαιρετισμό του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη, παρουσιάστηκε η πρώτη εισήγηση από τον Νικόλαο Ασπρούλη, (Μάστερ Θεολογίας και Επιστημονικός Συνεργάτης Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, με θέμα «Η νεο-πατερική μεθοδολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα: από τον π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ στη θεολογική γενιά του ’60». Στην εισήγησή του ο ομιλητής παρουσίασε ορισμένους από τους βασικούς άξονες της νεοπατερικής μεθοδολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου (λ.χ. η οντολογία, ο υπαρξιακός χαρακτήρας της θεολογίας, η Ευχαριστία κ.λπ.), αναζητώντας καταρχάς πρόδρομες ή ενδιάμεσες επιδράσεις και οφειλές σε επιμέρους θεολόγους, όπως οι διδάσκαλοι του ο Paul Tillich και π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ όπως επίσης και οι Vl. Lossky, π. Ιω. Ρωμανιδης και Χρ. Γιανναράς.
Ο Κων/νος Αγόρας, Επίκουρος Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου εισηγήθηκε τελικά το θέμα «Αναφορές στην θεολογική ερμηνευτική του Μητροπολίτη Περγάμου Ιω. Ζηζιούλα». Αναμορφώνοντας το αρχικό θέμα της εισήγησης που ήταν η «θεολογική γνωσιολογία», έγινε μια απόπειρα άρθρωσης λόγου για τη θεολογική γνώση γενικά, όχι μόνο του Θεού αλλά και του ανθρώπου και του κόσμου στη Θεολογία, για τη θεολογική γνώση, ως θεολογική, ως χριστιανική και εκκλησιαστική κατά τρόπο ορθόδοξο, μέσα και επι τη βάσει του πολυδιάστατου έργου του Μητροπολίτη Περγάμου και με ειδική αναφορά στο προγραμματικό κείμενό του «Η ευχαριστιακή θεώρηση του κόσμου και ο σύγχρονος άνθρωπος» (1967).
Στη δεύτερη απογευματινή συνεδρία πρώτος μίλησε ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κων/νος Δεληκωνσταντής με θέμα «Άσκηση και ελευθερία: Το ασκητικό ήθος στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα». Ο ομιλητής επεχείρησε τη διασύνδεση ελευθερίας και άσκησης ως του κατεξοχήν τρόπου υπάρξεως και ζωής για το ανθρώπινο πρόσωπο μέσα στην ιστορία, ένας τρόπος που δεν αποτελεί αποκλειστικότητα της μοναστικής ζωής, αλλά κλήση για τον κάθε άνθρωπο στον αγώνα του εναντίον του κακού.
Η Αικατερίνη Τσαλαμπούνη Λέκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. παρουσίασε την εισήγηση με θέμα «Η οικολογική διάσταση της θεολογίας του Μητροπολίτη Ιωάννη Ζηζιούλα». Με αφορμή μεγάλες πρόσφατες οικολογικές καταστροφές (λ.χ. Φουκουσίμα) η ομιλήτρια ανέδειξε την πολύπλευρη συμβολή της ορθόδοξης Εκκλησίας και ειδικά του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην αντιμετώπιση του οικολογικού προβλήματος. Παρουσιάζοντας το έργο του Μητροπολίτη Περγάμου ως μια συστηματική σκιαγράφηση της σχέσης ανθρώπου και κτίσης με ιδιαίτερο σεβασμό στον ρόλο της επιστήμης, σημείωσε την ενεργό συμμετοχή του σε διεθνή συνέδρια για το οικολογικό πρόβλημα, αναδεικνύοντας ορισμένες όψεις της οικοθεολογικής σκέψης του (λ.χ. την αξονική ιδέα του για τον άνθρωπο ως ιερέα της κτίσης).
Ο τελευταίος ομιλητής της πρώτης μέρας του συνεδρίου ο Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Ηλίας Παπαγιαννόπουλος ανέπτυξε το θέμα «Οντολογία, Μεταφυσική και Εσχατολογία στον Ιωάννη Ζηζιούλα». Στην εισήγησή του διερευνήθηκαν οι αμφίσημες σχέσεις της θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου προς την σύγχρονη φιλοσοφία και ειδικά εκείνη που τρέφεται από τον Heidegger και την Βιβλική παράδοση. Άξονας αυτής της σύγκρισης υπήρξε η διαλεκτική πληρότητας και ελλείματος και οι δύο μορφές εσχατολογίες στις οποίες εκβάλλει.
Στην πρώτη πρωινή συνεδρία της δεύτερης μέρας του συνεδρίου ο Χαράλαμπος Βέντης, Δρ. Θεολογίας και Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, τροποποιώντας το αρχικό θέμα της εισήγησής του «Οι Καππαδόκες Πατέρες και η Αγία Τριάδα στη σκέψη του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα. Οι τριαδολογικές προϋποθέσεις της θεολογίας του προσώπου», επικεντρώθηκε σε επιμέρους όψεις της σκέψης του Μητροπολίτη Περγάμου, όπως λ.χ. την μη ουσιοκρατική οντολογία, την περιληπτική και μη αιτιοκρατική εσχατολογία και στο ζήτημα της μη διαψευσιμότητας της θρησκευτικής πίστης.
Ο Michel Stavrou, Καθηγητής Ινστιτούτου Αγίου Σεργίου στο Παρίσι μίλησε με θέμα «Η θεολογία του προσώπου στον Ιωάννη Ζηζιούλα και ο Vladimir Lossky», όπου μέσα από μια συγκριτκή θεώρηση της σκέψης των δύο μεγάλων στοχαστών ανέδειξε τη συμφωνία τους στο γεγονός ότι η συνείδηση ανήκει στο επίπεδο της φυσικής καί όχι προσωπικής τάξης, αλλά και την ενδεχόμενη διαφορετική έμφαση του καθενός στο ερώτημα της σχέσης του Ενός και των Πολλών.
Ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Διδάσκων στο ΕΑΠ, και Διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία», ανέπτυξε το θέμα «Η πνευματολογική Χριστολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα», επιχειρώντας να αναδείξει τη συμβολή του Ιω. Ζηζιούλα με αφορμή ακραίες θεωρήσεις σε Ανατολή και Δύση (πνευματομονιστικές και χριστομονιστικές τάσεις) στο πεδίο της σύνθεσης Χριστολογίας και Πνευματολογίας και τις επιμέρους θεολογικές και ποιμαντικές διαστάσεις και επιπτώσεις αυτής της σύνθεσης.
Στην δεύτερη πρωινή συνεδρία ο π. Δημ. Μπαθρέλλος, Διδάσκων ΕΑΠ, Επισκέπτης Λέκτωρ Ορθοδόξου Ινστιτούτο του Cambridge, και Μέλος του Δ. Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών μίλησε με θέμα «Η θέση του επισκόπου στην εκκλησιολογία του Ιωάννη Ζηζιούλα». Αφού παρουσίασε τους βασικούς άξονες της περί επισκόπου θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου αναφέρθηκε σε σύγχρονες διαστρεβλώσεις και προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του συνοδικού θεσμού, της εκλογής των επισκόπων, στον ρόλο των λαϊκών στη διοίκηση της Εκκλησίας, με ειδική αναφορά στην πραγματικότητα της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Ο Μέγας Αρχιδιάκονος Μάξιμος Βγενόπουλος, Δρ. Θεολογίας (Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως) ανέπτυξε το θέμα «Η ευχαριστιακή εκκλησιολογία του Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα και το ζήτημα του πρωτείου», παρουσιάζοντας επιμέρους όψεις της σχετικής συμβολής του τιμώμενου ιεράρχη (τριαδολογική θεμελίωση της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας επι τη βάσει της ιεραρχικής τάξης και δομής της αγίας Τριάδος και κατά συνέπεια της λειτουργίας του πρωτείου-Ένας και Πολλοί κ. ά.).
Ο Γεώργιος Μαρτζέλος, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. ανέπτυξε το θέμα «Η εκκλησιολογική σκέψη του Μητροπολίτη Περγάμου στο πλαίσιο του οικουμενικού διαχριστιανικού διαλόγου», περιγράφοντας, μέσα από σχετική αναφορά στα επίσημα κείμενα των διμερών διαλόγων (λ.χ. κείμενα του Μονάχου και της Ραβέννας για το διάλογο Ορθοδόξων-Ρωμαιοκαθολικών κλπ.), την επιρροή που έχει ασκήσει, τόσο σε επίπεδο αρχών όσο και σε επίπεδο γλωσσικής διατύπωσης, η ευχαριστιακή ειδικά εκκλησιολογική πρόταση του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη.
Στην πρώτη απογευματινή συνεδρία ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μπρανιτσέβου κ. Ιγνάτιος Μίντιτς (Εκκλησία της Σερβίας), Καθηγητής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου μίλησε με θέμα «Ευχαριστία και Βασιλεία: Ο εικονιστικός ρεαλισμός της λατρείας στον Μάξιμο Ομολογητή και τον Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα», ο οποίος ανέδειξε τη σημασία της επανερμηνείας από τον Μητροπολίτη Περγάμου του ρεαλισμού της εσχατολογικής κατανόησης της θείας Λειτουργίας από τον μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή.
Ο Πέτρος Βασιλειάδης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. στη εισήγησή του με θέμα «Η εσχατολογική κατανόηση της Εκκλησίας στη σκέψη του Μητροπολίτη Περγάμου» παρουσίασε βασικές πλευρές της εσχατολογίας, όπως παρουσιάζεται στο έργο του Μητροπολίτη Περγάμου και ειδικά στον τρόπο κατανόησης της Εκκλησίας.
Στην τελευταία συνεδρία του συνεδρίου ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Δυτικής Αμερικής κ. Μάξιμος Βασίλιεβιτς (Εκκλησία της Σερβίας), Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου μίλησε με θέμα «Φύλο, πρόσωπο και ετερότητα στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα». Επιχειρώντας μια κριτική ανάλυση της ετερότητας του φύλου από την οντολογική προοπτική της ανατολικής Ορθόδοξης θεολογίας, ο ομιλητής προσπάθησε να παρουσιάσει τις εκκλησιολογικές και πατερικές απόψεις σχετικά με τη θεολογική θεώρηση του φύλου, ανιχνεύοντας τη σχέση ανάμεσα στην κοινωνία και την ετερότητα και θέτοντας ερωτήματα σχετικά με την οντολογία του φύλου στο πλαίσιο της θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου.
Τέλος ο Aristotle Papanikolaou, Αναπληρωτής Καθηγητής, Συνιδρυτής-Διευθυντής του Προγράμματος Ορθοδόξων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Fordham (Νέα Υόρκη), ανέπτυξε το θέμα «Πρόσωπο και ομολογία: το αληθεύειν ως υποστατικό γεγονός. Η κληρονομιά της θεολογίας του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα».Αναπτύσσοντας την σημαντικότερη, για τον ίδιο, ιδέα στη θεολογία του Μητροπολίτη Περγάμου, την κατανόησή του για το πρόσωπο ως ένα σχεσιακά υποστατικό και εκστατικό γεγονός, ο εισηγητής αποπειράθηκε να διευκρινήσει μέσα από εμπειρικά παραδείγματα (λ.χ. οι βετεράνοι πολέμου με εμπειρία του μετατραυματικού στρες) αφενός μεν πως μπορεί το πρόσωπο να εκφράσει το αληθεύειν ως προσωπικό γεγονός και αφετέρου την ανάγκη η σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία να διαμορφώσει έναν ασκητισμό του προσώπου με σκοπό την πραγμάτωση της μοναδικότητας και της ελευθερίας του.
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του επιστημονικού συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε στο σχεδόν κατάμεστο αμφιθέατρο του συνεδριακού κέντρου «Θεσσαλία», η υποδοχή του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη ως Εταίρου της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών. Μετά την απόδοση σχετικών βυζαντινών ύμνων από τον χορό ιεροψαλτών “Άγιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης”, αναγνώστηκαν οι χαιρετισμοί: α. του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου (από τον εκπρόσωπό του Αρχιμανδρίτη κ. Βαρθολομαίο Σαμαρά Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου), β. του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου (από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βελεστίνου κ. Δαμασκηνό), γ. του Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μ. Μπέγζου, (από τον π. Χρήστο Χαχαμίδη, μέλους του Δ.Σ. της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών), δ. του Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μ. Τρίτου, (από την αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Σχολής κ. Α. Κόλτσιου-Νικήτα).
Στη συνέχεια της εκδήλωσης μίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος με θέμα «Ο Μητροπολίτης Περγάμου ως εκκλησιαστική και θεολογική προσωπικότητα», όπου με συνοπτικό τρόπο παρουσίασε πτυχές του πολυσχιδούς έργου του τιμώμενου Ιεράρχη. Αμέσως μετά ακολούθησε ο Ακαδημαϊκός Έπαινος προς τιμή του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη, ο οποίος εκφωνήθηκε από τον Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Δρ. Παντελή Καλαϊτζίδη, παρουσιάζοντας την ακαδημαϊκή πορεία και τους βασικούς άξονες της θεολογικής σκέψης του τιμώμενου θεολόγου και ιεράρχη. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η απονομή του Μεγαλόσταυρου και του Τιμητικού Διπλώματος από τον Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιο και από τον Διευθυντή της Ακαδημίας αντίστοιχα.
Ακολούθησε η ομιλία του Μητροπολίτη Περγάμου με θέμα «Η ορθόδοξη θεολογία και οι προκλήσεις του 21ο αιώνα», όπου ο τιμώμενος Ιεράρχης κάνοντας έναν απολογισμό της ταπεινής του συμβολής στην ορθόδοξη θεολογία, παρουσίασε με συντομία ποικίλες προκλήσεις τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει η ορθόδοξη θεολογία στην πορεία της στον 21ο αιώνα (λ.χ. σύγχρονη τεχνολογία, ζητήματα ηθικής, και διαλόγου με τον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό και επιστήμη κ. ά.). Η τιμητική εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τον πολυχρονισμό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη.
Την Κυριακή τελέστηκε πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αναλήψεως του Χριστού, όπου και απονεμήθηκε στον τιμώμενο Ιεράρχη η Ανώτατη Τιμητική Διάκριση της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, ο «Χρυσός Σταυρός».
Στις εργασίες του συνεδρίου και στην τιμητική εκδήλωση έλαβαν μέρος πλήθος κόσμου, ενώ ιδιαιτέρως τίμησαν το όλο γεγονός με την παρουσία τους, ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Βαρθολομαίος Σαμαράς, Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ως εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βελεστίνου κ. Δαμασκηνός, ως εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μιλήτου κ. Απόστολος (Οικουμενικό Πατριαρχείο), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μπρανιτσέβου κ. Ιγνάτιος Μίντιτς (Εκκλησία της Σερβίας), ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Δυτικής Αμερικής κ. Μάξιμος Βασίλιεβιτς (Εκκλησία της Σερβίας), ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Τρίκκης κ. Αλέξιος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος κ. Κύριλλος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ελασσώνος κ. Βασίλειος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ρεντίνης κ. Σεραφείμ.
Επίσης στην διάρκεια του συνεδρίου και της τιμητικής εκδήλωσης παρευρέθηκαν ακόμη ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ καθηγητής Χρυσόστομος Σταμούλης, καθώς και καθηγητές και των δύο Τμημάτων της ίδιας Σχολής, Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Πρόεδρος του Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου καθηγητής Αθανάσιος Βλέτσης, ο Συνιδρυτής και Διευθυντής του Προγράμματος Ορθοδόξων Σπουδών του Πανεπιστημίου του Fordham της Νέας Υόρκης, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Aristotle Papanikolaou, ο καθηγητής Δογματικής του Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου Παρισίων Michel Stavrou, ο Καθηγητής του Μεταπτυχιακού Ινστιτούτου Ορθοδόξου Θεολογίας του Chambesy της Γενεύης, καθηγητής Κωνσταντίνος Δεληκωνσταντής, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ινστιτούτου του Αγίου Σεργίου, π. Γρηγόριος Παπαθωμάς, ο Διευθυντής του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών (Θεσσαλονίκη) καθηγητής του ΑΠΘ Γ. Μαρτζέλος, ο Επίκουρος καθηγητής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και Συντονιστής στο Πρόγραμμα «Σπουδές στην Ορθοδοξία» Κωνσταντίνος Αγόρας, ο Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και Διευθυντής του περιοδικού «Θεολογία» Δρ Σταύρος Γιαγκάζογλου. Ο Διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος κ. Αλέξανδρος Κατσιάρας, και πολλοί άλλοι.
11_10_18
Εκδήλωση για τον Παπαδιαμάντη
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, διοργανώνει εκδήλωση στις 24 Οκτωβρίου, στις 7.00 μμ, στο κινηματοθέατρο "Αχίλλειον", πεζόδρομος Κουμουνδούρου 1 και Ιάσονος.
Στην εκδήλωση θα λάβουν μέρος οι:
Δρ Άγγελος Μαντάς, Συγγραφέας-Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων με θέμα: "Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: η ζωή και το έργο του" και
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Φιλόλογος-Υπεύθυνος της κριτικής έκδοσης των έργων του Παπαδιαμάντη με θέμα : "Στα μεταφραστικά λιβάδια του Παπαδιαμάντη"
Τη συζήτηση συντονίζει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Διευθυντής του Περιοδικού "Νέα Εστία".
Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
Πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη |
Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο Βόλο, στο κινηματοθέατρο «Αχίλλειον», η εκδήλωση της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με εισηγητές τον Δρ Άγγελο Μαντά, Συγγραφέα-Σχολικό Σύμβουλο Φιλολόγων και τον Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο, Φιλόλογο-Υπεύθυνο της κριτικής έκδοσης των Απάντων του Παπαδιαμάντη. Το πάνελ της εκδήλωσης και τη συζήτηση που ακολούθησε συντόνισε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Διευθυντής του Περιοδικού «Νέα Εστία». Στην κατάμεστη αίθουσα του κινηματοθέατρου «Αχίλλειον», ξεδιπλώθηκαν ποικίλες μνήμες και μεταφέρθηκε το πνευματικό κλίμα μιας άλλης εποχής με πολλές όμως ομοιότητες με τη σημερινή Ελλάδα.
Μετά την εισαγωγική προσλαλιά του Διευθυντή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, Δρος Παντελή Καλαϊτζίδη, και την σύντομη αναφορά του συντονιστή της εκδήλωσης Σταύρου Ζουμπουλάκη στο έτος Παπαδιαμάντη και στη σημασία των ποικίλων εκδηλώσεων που έλαβαν χώρα, το λόγο πήραν οι δύο εισηγητές. Ο κ. Α. Μαντάς, που εισηγήθηκε το θέμα: «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: η ζωή και το έργο του», μετά τις αναφορές στην βιογραφία και εργογραφία του Παπαδιαμάντη, αλλά και στην αλματώδη ανάπτυξη της σύγχρονης έρευνας (φιλολογικής, κριτικής, κλπ) για τον σκιαθίτη λογοτέχνη, εστίασε κυρίως στην διαχρονικότητα και επικαιρότητα του παπαδιαμαντικού λόγου, μη παραλείποντας μάλιστα και μία «πολιτική» ανάγνωσή του, καθώς επιχείρησε να «φωτίσει» την τρέχουσα ελληνική επικαιρότητα των ημερών μας (διαφθορά, πελατειακό σύστημα, κίνδυνος χρεωκοπίας, κλπ) με χαρακτηριστικά κείμενα του Παπαδιαμάντη. Με τον χαρακτηρισμό «αδιάπτωτος» περιέγραψε τόσο το έργο όσο και την προσωπικότητα του Παπαδιαμάντη, μια προσωπικότητα που δεν διστάζει να καυτηριάσει τα κακώς κείμενα και τα πολιτικά δρώμενα της εποχής του.
Στη συνέχεια, ο κ. Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος εισηγήθηκε το θέμα: «Στα μεταφραστικά λιβάδια του Παπαδιαμάντη. Ο ομιλητής, πέρα από το ότι είναι αυτός που με πάθος και επιμονή ανέδειξε την σπουδαιότητα και διαχρονικότητα του παπαδιαμαντικού έργου, πέρα από το ότι είναι αυτός που ξεκίνησε και ολοκλήρωσε την μνημειώδη κριτική έκδοση των Απάντων του Παπαδιαμάντη, είναι ακόμη αυτός που πρώτος έθεσε το ζήτημα του Παπαδιαμάντη ως μεταφραστή και ανάδειξε τη σημασία αυτού του ζητήματος για την σφαιρικότερη, σωστότερη, αλλά και πιο «ορθόδοξη» κατανόηση του έργου του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα. Ο ομιλητής δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει ότι «γυρίζοντας» ο Παπαδιαμάντης γαλλικά ή αγγλικά έργα στα ελληνικά, δεν μεταφράζει απλώς, αλλά εξελληνίζει επίσης τα έργα αυτά, συχνά δε τα ορθοδοξοποιεί, κάνοντας τα, επιπλέον, να αναδίδουν την γνώριμη ατμόσφαιρα και αύρα των δικών του έργων.
Ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος μίλησε ακόμη για το μεγαλείο και τον άθλο που συνιστά η περίπτωση του Παπαδιαμάντη μεταφραστή, ο οποίος μέσα από αντίξοες συνθήκες εργασίας και με τις γνώσεις που απέκτησε με μια μέθοδο εκμάθησης αγγλικών και γαλλικών άνευ διδασκάλου, κατόρθωσε να μεταφράσει υπέροχα και υποδειγματικά έργα όπως «Το Έγκλημα και η Τιμωρία» του Ντοστογιέφσκυ, τον «Αόρατο» του Ουέλς, ή τα 4 διηγήματα του Τσέχωφ («Οι οικότροφοι», «Γέννησις Δράματος», «Το παράκαμε», «Πόνος βαθύς»). Αναφέρθηκε επίσης στο γεγονός ότι από το 2002 έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας πλήθος μεταφράσεων που είναι μεν ανυπόγραφες, αλλά που με ενδοκειμενικά κριτήρια αποδίδονται μετά βεβαιότητος στον Παπαδιαμάντη. Η εισήγηση του Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου έκλεισε με την ανάγνωση από τον ίδιο, μέσα σε μυσταγωγικό κλίμα, αποσπασμάτων από τις μεταφράσεις του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του Φίνλευ, Έγκλημα και Τιμωρία του Ντοστογιέφσκυ, και Αργοναυτικές διηγήσεις του Μπρέτ Χάρτ), από τα οποία διαφάνηκε ο μοναδικός και υπέροχος τρόπος που ο Παπαδιαμάντης χειρίζεται τη γλώσσα και μεταφράζει χωρίς να βιάζει τα κλασσικά έργα, εμπλουτίζοντάς τα, όμως, με πνευματικές αναφορές, περιγραφές και ιδιωματικά χαρακτηριστικά του τόπου του.
Στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση των εισηγητών και του συντονιστή της εκδήλωσης με το κοινό, ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την καταληκτήρια παρέμβαση του Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ Ιγνατίου, ο οποίος αφού ευχαρίστησε τους ομιλητές για την πνευματική πανδαισία και μυσταγωγία που χάρισαν στο κοινό, παρουσίασε εν συντομία το πρόγραμμα των προσεχών εκδηλώσεων της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών.
11_10_12
«Η Εκκλησιολογία της Τέχνης»
«Η Εκκλησιολογία της Τέχνης»
Την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011 και ώρα 9.00 με 10.30 στην Νεανική Σύναξη του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Βούλας, ο Καθηγητής της Θεολογίας και Αγιογράφος κ. Γεώργιος Κόρδης θα αναπτύξει το θέμα: «Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΝΑΟ. Η ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ».
Την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011 και ώρα 9.00 με 10.30 στην Νεανική Σύναξη του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Βούλας, ο Καθηγητής της Θεολογίας και Αγιογράφος κ. Γεώργιος Κόρδης θα αναπτύξει το θέμα: «Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΝΑΟ. Η ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ».
Σεμινάριο για τα νέα προγράμματα σπουδών στα Θρησκευτικά
Το
Διορθόδοξο Κέντρο, ως επιμορφωτικός οργανισμός της Εκκλησίας της
Ελλάδος, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του για το Σχολικό έτος 2011-12,
διοργανώνει σειρά σεμιναρίων 20 ωρών (πέντε τετράωρες συναντήσεις) για
Θεολόγους καθηγήτριες και καθηγητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Τα σεμινάρια τελούν υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Το σεμινάριο θα γίνει με βιωματικές μεθόδους επιμόρφωσης, ομάδες εργασίας και εργαστήρια και θα διδάξουν μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του Νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά και ειδικοί επιστήμονες. Θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης.
Θέμα: Εξοικείωση με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών στο μάθημα των Θρησκευτικών
Χρόνος:Δευτέρες και Τετάρτες, 17.30 έως 21.30 (5 συναντήσεις)
Τόπος: Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος, Ι. Μ. Πεντέλης.
Έναρξη: Δευτέρα, 17 Οκτωβρίου 2011
Αριθμός: 30 εκπαιδευτικοί
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ
Τα σεμινάρια τελούν υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Το σεμινάριο θα γίνει με βιωματικές μεθόδους επιμόρφωσης, ομάδες εργασίας και εργαστήρια και θα διδάξουν μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του Νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά και ειδικοί επιστήμονες. Θα χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης.
Θέμα: Εξοικείωση με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών στο μάθημα των Θρησκευτικών
Χρόνος:Δευτέρες και Τετάρτες, 17.30 έως 21.30 (5 συναντήσεις)
Τόπος: Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος, Ι. Μ. Πεντέλης.
Έναρξη: Δευτέρα, 17 Οκτωβρίου 2011
Αριθμός: 30 εκπαιδευτικοί
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ
11_09_25
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΗΣ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Θεωρητικός σχεδιασμός
Ο κύκλος του Kolb
Μπορούμε να υλοποιήσαμε το πρόγραμμα βασιζόμενοι θεωρητικά, στον κύκλο του Κolb. Ο κύκλος του Kolb αναφέρεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των εκπαιδευτών και των εκπαιδευομένων (Διάγραμμα 1), το οποίο θεωρείται και το επιδιωκόμενο.
Σε αυτή την πρώτη φάση της πραγματικής (χειροπιαστής) εμπειρίας (concrete experience), ο εκπαιδευτικός, προσπαθεί να ωθήσει τους εκπαιδευόμενους στην εμπειρία, χρησιμοποιώντας παιδαγωγικές προσεγγίσεις όπως το παιχνίδι ρόλου, την επίδειξη, τις περιπτωσιολογικές μελέτες ή τις περιγραφές άλλων ατόμων.
Οι εκπαιδευόμενοι καλούνται να αναθεωρήσουν αυτό που ήδη ξέρουν βλέποντας το θέμα από διάφορες οπτικές γωνίες με ερωτήσεις για το στόχο, τις παρατηρήσεις και την εμπειρία τους. Αυτή είναι η δεύτερη φάση, της αναστοχαστικής παρατήρησης (reflective observation), που οδηγεί, στην τρίτη φάση, σε πιο αφαιρετικά σχήματα - οι εκπαιδευόμενοι αναπτύσσουν θεωρίες και εξετάζουν την ακολουθία των αφαιρετικών σχημάτων κατασκευάζοντας μοντέλα (abstract representations as patterns).
Η τέταρτη και τελική φάση αυτού του εμπειρικού προτύπου είναι ο ενεργός πειραματισμός όπου οι εκπαιδευόμενοι προτείνουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να εφαρμόσουν τις αρχές που έχουν μάθει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το μοντέλο της εμπειρικής μάθησης επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους να κατασκευάσουν τη νέα γνώση σταδιακά με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες, δεξιότητες, και τοποθετήσεις τους, που μπορούν έπειτα να εφαρμόσουν στην καθημερινή εκπαιδευτική πράξη (Osberg,1997).
Κατόπιν οι εκπαιδευόμενοι προχωρούν σε περαιτέρω εξήγηση, αιτιακές σχέσεις, αξιολόγηση και επανατροφοδότηση (Kolb, 1984).
Διάγραμμα 1
The Project Methode
Το πρόγραμμα και γενικά η όλη προσπάθεια είναι δυνατό να υλοποιηθεί με τη μέθοδο των σχεδίων εργασίας (Project Method). Πρόκειται για μία μέθοδο η οποία προϋποθέτει την ανάληψη πρωτοβουλίας, την ερευνητική μάθηση, την ομαδική εργασία, την εξατομίκευση της διδασκαλίας, τη συνέχεια της εργασίας σε περισσότερη από μία σχολική ώρα, την τελική της παρουσίαση και κυρίως την αλλαγή του ρόλου του καθηγητή από κύριο καθοδηγητή σε συντονιστή και εμψυχωτή της εργασίας. Ο εκπαιδευτικός, έχει ως κύριο ρόλο να παρακολουθεί, να υποστηρίζει, να συντονίζει, να μοιράζει τις δραστηριότητες αλλά δεν πρέπει να δίνει τις σωστές απαντήσεις καθώς μόνο έτσι μπορεί να δοθεί η ευκαιρία να υπάρξει ερευνητικός διάλογος και συνεργατική μάθηση.
Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να:
α. Προσδιορίσει καθαρά τους στόχους του μαθήματος, του προγράμματος και της δεξιότητας
β. Βοηθά τους μαθητές να προσδιορίζουν τους ρόλους τους μέσα στην ομάδα
γ. Προσδιορίσει καθαρά τους στόχους και το πλάνο
δ. Παρακολουθεί κάθε δραστηριότητα από κοντά χωρίς να επεμβαίνει, δίνοντας έτσι τον ανάλογο «χώρο» στους μαθητές για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους
ε. Βοηθά τους μαθητές με στόχο το δημιουργικό διάλογο χωρίς να επεμβαίνει
στ. Αξιολογεί το πρόγραμμα.
Οι μαθητές, εξάλλου, δε βλέπουν, με τον τρόπο αυτό, τη μαθησιακή διαδικασία ως ατομική υπόθεση, αλλά ως μια διαδικασία που συντελείται και εξαρτάται από τη συμμετοχή και συνεργασία και άλλων ατόμων (Ματσαγγούρας 2004).
Τα βήματα του Frey
Η τεχνική της μεθόδου αυτής, των σχεδίων εργασίας (Project) βασίζεται στα στάδια που πρότεινε ο Frey (1998) και είναι η εξής:
A. Η επιλογή θέματος με ανάπτυξη πρωτοβουλίας από τα μέλη μιας ομάδας. Όλοι έχουν δικαίωμα να προτείνουν θέματα και οι μαθητές καταλήγουν σε ένα από αυτά
B. Το επόμενο βήμα είναι η επιλογή Συντονιστή των ομάδων. Ο ρόλος του έγκειται στο:
- να είναι ο συντονιστής όλων
- να φροντίζει να τηρούνται οι κανόνες και ο χρόνος
- να προλαβαίνει τυχόν συγκρούσεις και
- να ανακοινώνει στις ομάδες τα πορίσματα (βλ. Ματσαγγούρας, 2006)
G. . Η διατύπωση του στόχου προσδιορίζεται ύστερα από κοινή συζήτηση και κάθε ενέργεια πρέπει να υπακούει στο στόχο που έχει θέσει η ομάδα.
Το επόμενο στάδιο και το πιο σημαντικό από τα προκαταρκτικά είναι:
D. Η κατανομή σε ομάδες με βάση τα ενδιαφέροντα των μαθητών ή με βάση τις φιλικές σχέσεις των μαθητών
Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να αποφύγουμε την κατηγοριοποίησή τους με βάση την σχολική επίδοση (Peterson B.1999).
E. Η ανάθεση καθηκόντων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις ιδιαίτερες δεξιότητες των μαθητών.
Οι μαθητές καθορίζουν το στόχο τους, καταστρώνουν πλάνο εργασίας, καταγράφουν λεπτομερώς τις κινήσεις και τα αποτελέσματα της εργασίας τους (δημιουργία portfolio)
Διαμόρφωση του πλαισίου δράσης με ανάθεση αρμοδιοτήτων στα μέλη με βάση τα ταλέντα, αλλά και τη δυνατότητα πρόσβασης του κάθε μέλους στους προτεινόμενους χώρους, καθώς και αποφάσεις για το είδος του υλικού που θα συγκεντρωθεί, τους χώρους από τους οποίους θα γίνει η συγκέντρωση.
Η υλοποίηση του project με τη συγκέντρωση και ταξινόμηση του υλικού (από κάθε ομάδα χωριστά) και παρουσίαση του τελικού αποτελέσματος.
F. Η Αξιολόγηση: Το τμήμα της αξιολόγησης το οποίο υλοποιείται από τον εκπαιδευτικό με βάση την ποιότητα του τελικού αποτελέσματος, την ποικιλία του υλικού και την αποτελεσματικότητα της παρουσίασης. Ωστόσο, η αξιολόγηση μπορεί να είναι όχι μόνο τελική, αλλά και διαμορφωτική, δηλαδή να πραγματοποιείται στη διάρκεια της υλοποίησης του σχεδίου εργασίας. Μ’ αυτή την εποικοδομιστική θεώρηση οι μαθητές αναπτύσσουν μεταγνωστικές δεξιότητες, δηλαδή συνείδηση του πώς μαθαίνουν, πώς να συνεισφέρουν εποικοδομητικά στην ομάδα κλπ., και τους δίνεται η ευκαιρία σταδιακά να διαμορφώσουν αναστοχαστικούς μηχανισμούς με αποτέλεσμα την ολοένα μεγαλύτερη αυτονόμησή τους όπως έχει αποδειχθεί και σε άλλα σχετικά εγχειρήματα (Osberg,1997) ,(Krakow, 2004).
Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου σχεδίων εργασίας
Πρώτα - πρώτα εκφράζει μια διαφορετική αντίληψη για την εκπαίδευση και τη μάθηση. Ανατρέπει τους παραδοσιακούς ρόλους του δασκάλου – πομπού και του μαθητή – δέκτη. Δεν προσφέρει έτοιμες γνώσεις, αλλά ξεκινώντας από τη δράση οδηγούμαστε τελικά στη γνώση.
Σε αυτό το πλαίσιο, τα σχέδια εργασίας εξασφαλίζουν ένα ελεύθερο πλαίσιο κίνησης και δραστηριοποίησης των μαθητών μέσα από αυθεντικές καταστάσεις, που κινητοποιούν το ενδιαφέρον του και διασφαλίζουν την ποιότητα και την ποσότητα της μάθησης (Ματσαγγούρας, 2004).
Δημιουργούν κοινότητες και δεσμούς ανάμεσα στους μαθητές με τη συνεργασία.
Δημιουργούν ένα ενιαίο πλέγμα ανάμεσα στη σχολική και στην εξωσχολική ζωή, με αποτέλεσμα να κινητοποιείται το μαθητικό ενδιαφέρον (Ματσαγγούρας, 2006) Τέλος, ενεργοποιούν το αίσθημα του ‘ανήκειν’ στη σχολική κοινότητα, καθώς οι συμμετέχοντες αισθάνονται μαθητές ενός σχολείου που συνεργάζεται μαζί τους στη γνώση και όχι ενός σχολείου θεωρητικής, έτοιμης γνώσης.
Βιβλιογραφικές αναφορές
- Ματσαγγούρας, Η. (2004). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. (3η εκ.). Αθήνα: Γρηγόρης.
- Ματσαγγούρας, Η. (2006). Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση. (2η εκ.). Αθήνα: Γρηγόρης.
- Frey, K. (1998) Η μέθοδος Project (μτφ. Κλ. Μάλλιου). Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης.
- Osberg, K.M. (1997) Constructivism in practice: the case for meaning-making in the virtual world, Dissertation University of Washington.
- Peterson, B. (1999). Tracking and the Project Method, Rethinking schools online, Volume 13, No. 2 - Winter 1998/99. Ανάκτηση στις 13 Μαΐου 2011 από το http://www.rethinkingschools.org/archive/13_02/track.shtml.
- Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning: experience as the source of learning and development, New Jersey.
- Krakow, Ε. (2004) Project Collaboration: experiment in education, McGill Reporter > Volume 36: 2003-2004 > January 22, 2004 > Project Collaboration: Experiment in education. Ανάκτηση στις 19 Ιουλίου 2011 από το http://www.mcgill.ca/reporter/36/09/collaboration/
Τμήμα της παραπάνω θεωρητικής προσέγγισης παρουσιάστηκε από τον γράφοντα και περιελήφθη στα πρακτικά στο ΣΥΝΕΔΡΙΟ"Η ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ" Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 17 - 20 Μαΐου 2007
11_06_26
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ … ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
Γκίκας Αλέξανδρος & Μητροπούλου Βασιλική
Εισήγηση που παρουσιάστηκε στο:
Περίληψη
Εισαγωγή
Η Εκκλησία της Ελλάδος γιορτάζει τη μνήμη του ιδρυτού της Αποστόλου Παύλου
Εισήγηση που παρουσιάστηκε στο:
Περίληψη
Η πρόταση διδασκαλίας που παρουσιάζεται, στηρίχτηκε στις κοινωνικοπολιτιστικές θεωρίες μάθησης και στο νέο αναλυτικό πρόγραμμα ΔΕΠΠΣ (ΦΕΚ 303/13-3-2003). Οι μαθητές κλήθηκαν να εμπλουτίσουν σταδιακά και να οργανώσουν τη γνώση τους σε όλο και περισσότερο σύνθετες δομές, έχοντας πάντα ως βάση τη διδακτική του μαθήματος των Θρησκευτικών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Η ενότητα στην οποία στηρίχθηκε η πρόταση, ήταν μέσα από το βιβλίο της Γ’ Γυμνασίου και είχε τίτλο: «Ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα». Το μέσο που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Διαδίκτυο και ένα από τα εργαλεία του Web2.0, το Wiki. Έτσι, το μάθημα διαμορφώθηκε ως: "Ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα… μέσω Διαδικτύου". Οι μαθητές εργαζόμενοι ατομικά ή ομαδικά, άντλησαν υλικό από το Διαδίκτυο και συνεργαζόμενοι ανάρτησαν το υλικό στο συνεργατικό ιστότοπο (http://apostolospaulos.pbwiki.com/) που δημιούργησαν για το σκοπό αυτό. Με τον τρόπο αυτό ανέπτυξαν μεταγνωστικές δεξιότητες, έμαθαν να συνεργάζονται, πώς να συνεισφέρουν εποικοδομητικά στην ομάδα και εμπλούτισαν τις γνώσεις τους, μαθαίνοντας πως να μαθαίνουν.
Λέξεις Κλειδιά: Διδασκαλία Θρησκευτικών, Διαδίκτυο, Wiki, Κοινωνικός Εποικοδομητισμός, Εισαγωγή
Σήμερα, στον αιώνα του Διαδικτύου, τα συνεργατικά εργαλεία του, αρχίζουν να χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για εκπαιδευτικούς σκοπούς και μπορούν, με την εφαρμογή των κοινωνικοπολιτιστικών θεωριών μάθησης, όπως του κοινωνικού εποικοδομητισμού, (Vygotsky, 1978) να προσφέρουν «κάτι διαφορετικό» στην εκπαιδευτική διαδικασία και να οδηγήσουν τους μαθητές στην προσέγγιση της γνώσης, με έναν ελκυστικό τρόπο (Γκίκας κ.ά 2008).
Η ενσωμάτωση των διαδικτυακών συνεργατικών εργαλείων στη διδασκαλία υποστηρίζεται από το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών ΔΕΠΠΣ (ΦΕΚ 303/13-3-2003) και είναι δυνατό να σηματοδοτήσει το μέλλον της εκπαίδευσης με τη μετάβαση από το Σχολείο 1.0 στο Σχολείο 2.0 (Hargadon, 2007).
Η πρόταση διδασκαλίας στηρίχτηκε στις κοινωνικοπολιτιστικές θεωρίες μάθησης και στο νέο αναλυτικό πρόγραμμα ΔΕΠΠΣ, (Φ.Ε.Κ. 303/13-3-2003), οι οποίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως πλαίσιο οργάνωσης και ανάπτυξης ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Κριτήρια επιλογής της διδακτικής πρότασης αποτέλεσαν η δυνατότητα ενεργητικής εμπλοκής των μαθητών σε αυθεντικές δραστηριότητες καθώς και η αξιοποίηση προηγούμενων γνώσεων και εμπειριών τους.
Η συνέχεια –> εδώ.
Με λαμπρότητα θα εορτάσει και εφέτος η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος την ιερή μνήμη του μεγάλου Αποστόλου των Εθνών Παύλου, ιδρυτού της Εκκλησίας της Ελλάδος.
11_06_09
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ
Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών σε συνεργασία με το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη με τους χριστιανούς της Παλαιστίνης και της Μέσης Ανατολής» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών διοργανώνει Διεθνές Συνέδριο με τίτλο,
"Η χριστιανική παρουσία και η μαρτυρία στη Μέση Ανατολή σήμερα:
Θεολογικές και πολιτικές προκλήσεις",
με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά/αγγλικά που θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Θεσσαλίας από τις 20 έως τις 22 Ιουνίου 2011.
Το συνέδριο περιλαμβάνει τους παρακάτω θεματικούς άξονες:
Α. Ζώντας ως χριστιανοί υπό κατοχή
Β. Η θέση των χριστιανών στη Μέση Ανατολή
Γ. Μάρτυρες ζωντανής εμπειρίας
Στο συνέδριο μεταξύ άλλων θα μιλήσουν :
Δρ Tarek Mitri (πρ. Υπουργός της Κυβέρνησης του Λιβάνου)
H.E. Ambassador Afif Safieh, (Πρώην Πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ουάσιγκτον, τη Μόσχα και το Βατικανό)
π. Philip Le Masters (Ιερέας της Ορθόδοξης Αντιοχειανής Αρχιεπισκοπής της Βόρειας Αμερικής, Κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Θρησκείας, McMurry University, ΗΠΑ)
Elizabeth Prodromou (Επ. Καθηγήτρια στο Boston University, Μέλος της Αμερικανικής Επιτροπής για τις θρησκευτικές ελευθερίες στην υφήλιο)
Δρ Mary Miκhael (Πρόεδρος της Near East School of Theology, Βηρυτός)
Σταύρος Ζουμπουλάκης (Διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία, Πρόεδρος ΔΣ του Ιδρύματος «Άρτος Ζωής»)
Δρ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Λέκτωρ του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής
Θεολογίας του Α.Π.Θ.
Mrs Vivian Fahmy, Σύμβουλος, Εθνικό Συμβούλιο Πληθυσμιακής Πολιτικής, Συνεργάτης
του Κοπτικού Κέντρου Κοινωνικών Σπουδών, Κάιρο
Deacon Sevan Nazareat Sankrim, Αρμενική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Βαγδάτης
Έναρξη: Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011, 9.00 π. μ.
Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής ως τις 15 Ιουνίου, στη Γραμματεία της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών τηλ. 24210 - 93551, 93553, 93573,
e-mail: info@acadimia.gr και στην ιστοσελίδα www.acadimia.gr
Την αποτίμηση του Συνεδρίου μπορείτε να τη δείτε εδώ
"Η χριστιανική παρουσία και η μαρτυρία στη Μέση Ανατολή σήμερα:
Θεολογικές και πολιτικές προκλήσεις",
με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά/αγγλικά που θα πραγματοποιηθεί στο Συνεδριακό Θεσσαλίας από τις 20 έως τις 22 Ιουνίου 2011.
Το συνέδριο περιλαμβάνει τους παρακάτω θεματικούς άξονες:
Α. Ζώντας ως χριστιανοί υπό κατοχή
Β. Η θέση των χριστιανών στη Μέση Ανατολή
Γ. Μάρτυρες ζωντανής εμπειρίας
Στο συνέδριο μεταξύ άλλων θα μιλήσουν :
Δρ Tarek Mitri (πρ. Υπουργός της Κυβέρνησης του Λιβάνου)
H.E. Ambassador Afif Safieh, (Πρώην Πρέσβης της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ουάσιγκτον, τη Μόσχα και το Βατικανό)
π. Philip Le Masters (Ιερέας της Ορθόδοξης Αντιοχειανής Αρχιεπισκοπής της Βόρειας Αμερικής, Κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Θρησκείας, McMurry University, ΗΠΑ)
Elizabeth Prodromou (Επ. Καθηγήτρια στο Boston University, Μέλος της Αμερικανικής Επιτροπής για τις θρησκευτικές ελευθερίες στην υφήλιο)
Δρ Mary Miκhael (Πρόεδρος της Near East School of Theology, Βηρυτός)
Σταύρος Ζουμπουλάκης (Διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία, Πρόεδρος ΔΣ του Ιδρύματος «Άρτος Ζωής»)
Δρ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Λέκτωρ του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής
Θεολογίας του Α.Π.Θ.
Mrs Vivian Fahmy, Σύμβουλος, Εθνικό Συμβούλιο Πληθυσμιακής Πολιτικής, Συνεργάτης
του Κοπτικού Κέντρου Κοινωνικών Σπουδών, Κάιρο
Deacon Sevan Nazareat Sankrim, Αρμενική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Βαγδάτης
Έναρξη: Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011, 9.00 π. μ.
Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής ως τις 15 Ιουνίου, στη Γραμματεία της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών τηλ. 24210 - 93551, 93553, 93573,
e-mail: info@acadimia.gr και στην ιστοσελίδα www.acadimia.gr
Την αποτίμηση του Συνεδρίου μπορείτε να τη δείτε εδώ
11_06_07
«Πού πάμε;»
«Πού πάμε;»
(Άρθρο του Αρχιεπισκόπου στον Κυριακάτικο Τύπο)
Σε τέτοιες κρίσιμες ώρες που περνά ο τόπος μας ο δημόσιος λόγος γίνεται δύσκολο άθλημα. Από τη μια είναι δημοφιλής η ανέξοδη επιλογή να γίνει καταγγελτικός, αλλά κινδυνεύει να χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, αν προσπαθήσει να γίνει παρηγορητικός και ενισχυτικός. Και όμως, πρέπει να αρθρωθεί λόγος.
Από ολοένα και περισσότερους διατυπώνεται η άποψη πως η έξοδος από την οικονομική κρίση στην οποία έχουμε βρεθεί θα διευκολυνθή αν συνοδεύεται από ριζική αλλαγή νοοτροπίας. Αλλαγή δηλαδή των στάσεών μας απέναντι στη ζωή και στη κοινωνία. Οι ημέρες μας ευνοούν τους στοχασμούς μας σχετικά με αυτή την αλλαγή σελίδας.
Τα σφάλματα που διαπράξαμε ως λαός και τα οποία μας έφεραν σε αυτό το κατάντημα είναι ήδη γνωστά και χιλιοειπωμένα. Θα ήθελα όμως να επισημάνω πως οι προδιαγραφές για μιαν υγιέστερη κοινωνική ζωή είχαν διατυπωθεί αιώνες πριν, μέσα από την θεολογική μας παράδοση.
Για παράδειγμα ως προς την ανάγκη ενότητος, τόσο σπάνιας για το έθνος μας, ο Απόστολος Παύλος είχε συμβουλεύσει: "Προσέξτε γιατί αν δαγκώνει ο ένας τον άλλο θα αλληλοεξοντωθήτε μεταξύ σας". Ο Μέγας Βασίλειος είχε επισημάνει ότι "κάθε τι στη φύση και όλα τα ανθρώπινα πράγματα έχουν όρια και τέλος εκτός από τον τόκο (!)", υποδεικνύοντας έτσι την οιονεί μεταφυσική προέκταση που λαμβάνει το χρήμα στις συνειδήσεις, όταν κυριαρχεί η απληστία, μια διάσταση που φέρει πελώρια ευθύνη για τις σημερινές τρομακτικές ανισότητες.
Εξ άλλου ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνιστά κάτι που φαίνεται να λησμονήσαμε: "Κανείς από όσους ασκούν χειρωνακτικό επάγγελμα να μην ντρέπεται, αλλά να ντρέπονται, όσοι τρέφονται άδικα και μένουν αργοί" προσθέτοντας ότι "τα γνωρίσματα του αληθινά φιλοσοφημένου και καλλιεργημένου ανθρώπου είναι η περιφρόνηση του πλούτου και της δόξας, καθώς και το να είναι ανώτερος από φθόνο και κάθε πάθος".
Ακόμη, ο ησυχαστής άγιος Γρηγόριος Παλαμάς με τόλμη καταγγέλει ως πλεονέκτη "όχι μόνο εκείνον που σφετερίζεται τα ξένα αλλά και αυτόν που που οικειοποιείται τα κοινά, δηλαδή όχι μόνον εκείνον που αδικεί κάποιον άλλο αλλά και αυτόν που δεν μεταδίδει στους έχοντες ανάγκη από αυτά που νόμιμα απέκτησε".
Παραθέτω ελάχιστα παραδείγματα, απλώς ενδεικτικά, από τις άφθονες εκείνες παρακαταθήκες αληθινής πνευματικότητος που μας κληροδότησαν οι άγιοι πρόγονοί μας. Εμείς απλώς διαπιστώνουμε πόσο μικροί σταθήκαμε απέναντι σε αυτές τις παραινέσεις και ότι τώρα απλώς θερίζουμε τις συνέπειες της αφροσύνης μας.
Οπωσδήποτε θα μπορούσε να ακουστεί εδώ ο αντίλογος:
Οι παραπάνω θέσεις αντανακλούν μια γενικότερη ηθική υπευθυνότητα την οποία ενδεχομένως συμμερίζονται και άνθρωποι μη πιστοί. Είναι αλήθεια αυτό και πράγματι τιμούμε τους αδελφούς μας που αγωνίζονται να παραμένουν ακέραιοι και συνεπείς, με ηθικές αρχές χωρίς να έχουν την αναφορά τους στην θρησκευτική πίστη. Στηρίζουν την κοινωνία και αποτελούν παραδείγματα για όλους μας. Όμως δεν είναι δυνατό να παρασιωπήσουμε το ξεχωριστό κίνητρο της ηθικότητας των πιστών χριστιανών: την επίγνωση ότι κάθε συνάνθρωπος αποτελεί εικόνα Θεού και γι` αυτό κάθε μορφή αδικίας προσβάλλει τον Ίδιο τον Δημιουργό. Η ένταξη στον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής προσφέρει το πλεονέκτημα της ηθικής στάσης όχι απλώς ως υπακοής σε αφηρημένες αρχές αλλά ως αγάπης προς τα ζωντανά πρόσωπα του Θεού και των εικόνων Του.
Μια τέτοια στάση ζωής έχει εμπνεύσει πολλές και ποικίλες μορφές κοινωνικής συμπαράστασης. Στον εκκλησιαστικό χώρο, εκτός από την αθόρυβη συμπαράσταση στα ποικίλα προβλήματα των ανθρώπων την οποίαν έχουν επωμισθεί οι κληρικοί μας, έχουμε συχνά την ευλογία να συναντούμε αξιοζήλευτες δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητος των λαϊκών αδελφών μας, πάντα εθελοντικές, αφανή στήριξη στην οικογένεια, εργασία σε συσσίτια, φροντίδα απόρων, συμπαράσταση σε εφήβους και νέους, μέριμνα για μετανάστες, ιεραποστολή σε μακρυνές και δύσκολες χώρες, προσφορά σε νεανικές ομάδες και κατασκηνώσεις και άλλα πολλά. Αν σε αυτές προστεθούν και οι ανθρωπιστικές δράσεις από μη εκκλησιαστικούς χώρους καθώς και οι διάφορες μορφές αυτοοργάνωσης με στόχο την κοινωνική αλληλεγγύη οι οποίες εμφανίζονται τελευταία, τότε μάλλον δικαιούμαστε να ελπίζουμε. Ο λαός μας διαθέτει ακόμη μεγάλα αποθέματα ανθρωπιάς και δυναμισμού.
Αλλά δεν αρκούν. Χρειάζεται να κινητοποιηθεί μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας μας. Το κυριώτερο: απαιτείται μια εμβάθυνση στην πνευματική μας κληρονομιά, ώστε να προκύψει μια νέα ιεράρχηση των αξιών μας.
Καθώς ατενίζουμε με δέος και σφίξιμο καρδιάς τα οικονομικά μέτρα για την έξοδο από την κρίση, ταυτόχρονα αγνοούμε και αναρωτιόμαστε ποιό τοπίο θα αντικρύσουμε βγαίνοντας από αυτήν; Ποιές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα έχουν τα εν λόγω μέτρα στην οικογένεια, στις εργασιακές σχέσεις, στα όνειρα της νεολαίας; Σε ποιά κατάσταση θα βρεθούν, με τα νέα δεδομένα, η ελληνική κοινωνία και (γιατί όχι;) η ελληνική πολιτεία μέσα στη διεθνή πραγματικότητα; Ποιό κοινωνικό ήθος θα γεννηθή αύριο;
Θα αποτελεί μοιραίο λάθος να παρακολουθούμε παθητικά αυτή τη διεργασία σχηματισμού του νέου τοπίου. Εφ` όσον λιγότερο η περισσότερο, υπήρξαμε όλοι μέρος της κρίσεως, μπορούμε να γίνουμε μέρος της αλλαγής. Έχουμε και τη δυνατότητα και το καθήκον να συμβάλουμε στη διαμόρφωση της υγιέστερης κοινωνίας που όλοι επιθυμούμε και οραματιζόμαστε. Μόνο που για το έργο αυτό χρειαζόμαστε τον κατάλληλο πνευματικό εξοπλισμό.
Θα αρπάξουμε την ευκαιρία;
Σε τέτοιες κρίσιμες ώρες που περνά ο τόπος μας ο δημόσιος λόγος γίνεται δύσκολο άθλημα. Από τη μια είναι δημοφιλής η ανέξοδη επιλογή να γίνει καταγγελτικός, αλλά κινδυνεύει να χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, αν προσπαθήσει να γίνει παρηγορητικός και ενισχυτικός. Και όμως, πρέπει να αρθρωθεί λόγος.
Από ολοένα και περισσότερους διατυπώνεται η άποψη πως η έξοδος από την οικονομική κρίση στην οποία έχουμε βρεθεί θα διευκολυνθή αν συνοδεύεται από ριζική αλλαγή νοοτροπίας. Αλλαγή δηλαδή των στάσεών μας απέναντι στη ζωή και στη κοινωνία. Οι ημέρες μας ευνοούν τους στοχασμούς μας σχετικά με αυτή την αλλαγή σελίδας.
Τα σφάλματα που διαπράξαμε ως λαός και τα οποία μας έφεραν σε αυτό το κατάντημα είναι ήδη γνωστά και χιλιοειπωμένα. Θα ήθελα όμως να επισημάνω πως οι προδιαγραφές για μιαν υγιέστερη κοινωνική ζωή είχαν διατυπωθεί αιώνες πριν, μέσα από την θεολογική μας παράδοση.
Για παράδειγμα ως προς την ανάγκη ενότητος, τόσο σπάνιας για το έθνος μας, ο Απόστολος Παύλος είχε συμβουλεύσει: "Προσέξτε γιατί αν δαγκώνει ο ένας τον άλλο θα αλληλοεξοντωθήτε μεταξύ σας". Ο Μέγας Βασίλειος είχε επισημάνει ότι "κάθε τι στη φύση και όλα τα ανθρώπινα πράγματα έχουν όρια και τέλος εκτός από τον τόκο (!)", υποδεικνύοντας έτσι την οιονεί μεταφυσική προέκταση που λαμβάνει το χρήμα στις συνειδήσεις, όταν κυριαρχεί η απληστία, μια διάσταση που φέρει πελώρια ευθύνη για τις σημερινές τρομακτικές ανισότητες.
Εξ άλλου ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνιστά κάτι που φαίνεται να λησμονήσαμε: "Κανείς από όσους ασκούν χειρωνακτικό επάγγελμα να μην ντρέπεται, αλλά να ντρέπονται, όσοι τρέφονται άδικα και μένουν αργοί" προσθέτοντας ότι "τα γνωρίσματα του αληθινά φιλοσοφημένου και καλλιεργημένου ανθρώπου είναι η περιφρόνηση του πλούτου και της δόξας, καθώς και το να είναι ανώτερος από φθόνο και κάθε πάθος".
Ακόμη, ο ησυχαστής άγιος Γρηγόριος Παλαμάς με τόλμη καταγγέλει ως πλεονέκτη "όχι μόνο εκείνον που σφετερίζεται τα ξένα αλλά και αυτόν που που οικειοποιείται τα κοινά, δηλαδή όχι μόνον εκείνον που αδικεί κάποιον άλλο αλλά και αυτόν που δεν μεταδίδει στους έχοντες ανάγκη από αυτά που νόμιμα απέκτησε".
Παραθέτω ελάχιστα παραδείγματα, απλώς ενδεικτικά, από τις άφθονες εκείνες παρακαταθήκες αληθινής πνευματικότητος που μας κληροδότησαν οι άγιοι πρόγονοί μας. Εμείς απλώς διαπιστώνουμε πόσο μικροί σταθήκαμε απέναντι σε αυτές τις παραινέσεις και ότι τώρα απλώς θερίζουμε τις συνέπειες της αφροσύνης μας.
Οπωσδήποτε θα μπορούσε να ακουστεί εδώ ο αντίλογος:
Οι παραπάνω θέσεις αντανακλούν μια γενικότερη ηθική υπευθυνότητα την οποία ενδεχομένως συμμερίζονται και άνθρωποι μη πιστοί. Είναι αλήθεια αυτό και πράγματι τιμούμε τους αδελφούς μας που αγωνίζονται να παραμένουν ακέραιοι και συνεπείς, με ηθικές αρχές χωρίς να έχουν την αναφορά τους στην θρησκευτική πίστη. Στηρίζουν την κοινωνία και αποτελούν παραδείγματα για όλους μας. Όμως δεν είναι δυνατό να παρασιωπήσουμε το ξεχωριστό κίνητρο της ηθικότητας των πιστών χριστιανών: την επίγνωση ότι κάθε συνάνθρωπος αποτελεί εικόνα Θεού και γι` αυτό κάθε μορφή αδικίας προσβάλλει τον Ίδιο τον Δημιουργό. Η ένταξη στον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής προσφέρει το πλεονέκτημα της ηθικής στάσης όχι απλώς ως υπακοής σε αφηρημένες αρχές αλλά ως αγάπης προς τα ζωντανά πρόσωπα του Θεού και των εικόνων Του.
Μια τέτοια στάση ζωής έχει εμπνεύσει πολλές και ποικίλες μορφές κοινωνικής συμπαράστασης. Στον εκκλησιαστικό χώρο, εκτός από την αθόρυβη συμπαράσταση στα ποικίλα προβλήματα των ανθρώπων την οποίαν έχουν επωμισθεί οι κληρικοί μας, έχουμε συχνά την ευλογία να συναντούμε αξιοζήλευτες δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητος των λαϊκών αδελφών μας, πάντα εθελοντικές, αφανή στήριξη στην οικογένεια, εργασία σε συσσίτια, φροντίδα απόρων, συμπαράσταση σε εφήβους και νέους, μέριμνα για μετανάστες, ιεραποστολή σε μακρυνές και δύσκολες χώρες, προσφορά σε νεανικές ομάδες και κατασκηνώσεις και άλλα πολλά. Αν σε αυτές προστεθούν και οι ανθρωπιστικές δράσεις από μη εκκλησιαστικούς χώρους καθώς και οι διάφορες μορφές αυτοοργάνωσης με στόχο την κοινωνική αλληλεγγύη οι οποίες εμφανίζονται τελευταία, τότε μάλλον δικαιούμαστε να ελπίζουμε. Ο λαός μας διαθέτει ακόμη μεγάλα αποθέματα ανθρωπιάς και δυναμισμού.
Αλλά δεν αρκούν. Χρειάζεται να κινητοποιηθεί μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας μας. Το κυριώτερο: απαιτείται μια εμβάθυνση στην πνευματική μας κληρονομιά, ώστε να προκύψει μια νέα ιεράρχηση των αξιών μας.
Καθώς ατενίζουμε με δέος και σφίξιμο καρδιάς τα οικονομικά μέτρα για την έξοδο από την κρίση, ταυτόχρονα αγνοούμε και αναρωτιόμαστε ποιό τοπίο θα αντικρύσουμε βγαίνοντας από αυτήν; Ποιές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα έχουν τα εν λόγω μέτρα στην οικογένεια, στις εργασιακές σχέσεις, στα όνειρα της νεολαίας; Σε ποιά κατάσταση θα βρεθούν, με τα νέα δεδομένα, η ελληνική κοινωνία και (γιατί όχι;) η ελληνική πολιτεία μέσα στη διεθνή πραγματικότητα; Ποιό κοινωνικό ήθος θα γεννηθή αύριο;
Θα αποτελεί μοιραίο λάθος να παρακολουθούμε παθητικά αυτή τη διεργασία σχηματισμού του νέου τοπίου. Εφ` όσον λιγότερο η περισσότερο, υπήρξαμε όλοι μέρος της κρίσεως, μπορούμε να γίνουμε μέρος της αλλαγής. Έχουμε και τη δυνατότητα και το καθήκον να συμβάλουμε στη διαμόρφωση της υγιέστερης κοινωνίας που όλοι επιθυμούμε και οραματιζόμαστε. Μόνο που για το έργο αυτό χρειαζόμαστε τον κατάλληλο πνευματικό εξοπλισμό.
Θα αρπάξουμε την ευκαιρία;
Πρόναος, Τεύχος 476, 6 Ιουνίου 2011
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Μήνυμα ενάντια στη λογοκλοπή
Άδεια Χρήσης
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές .