Το αμερικανικό όνειρο και η χριστιανική ηθική

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το αμερικανικό όνειρο είναι η πεποίθηση ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες η σκληρή εργασία μπορεί να οδηγήσει σε μια καλύτερη ζωή, συνήθως μέσω των χρηματικών απολαβών[1]. Εκείνο λοιπόν που εντυπωσιάζει πραγματικά σε αυτή τη χώρα είναι, κατά πρώτον, ένα αναρίθμητο πλήθος ανθρώπων που επιχειρούν να βγουν από την πρωταρχική τους οικονομική κατάσταση και κατά δεύτερον, ο μικρός αριθμός μεγάλων φιλοδοξιών, που παρατηρούνται μέσα στην καθολική αυτή κίνηση της φιλοδοξίας. Όλοι θέλουν αδιάκοπα να αποκτήσουν αγαθά, φήμη, εξουσία. Και το εκπληκτικό είναι ότι τίποτε δε φαίνεται ούτε στα ήθη, ούτε στους νόμους της Αμερικής που να περιστέλλει τις επιθυμίες και να τις εμποδίζει να εξαπλώνονται σε κάθε κατεύθυνση[2].
Το κίνητρο της απόκτησης, η επιδίωξη του κέρδους, το κυνήγι του χρήματος ήταν και είναι κοινό σε όλα τα είδη και τις καταστάσεις των ανθρώπων, σε όλες τις εποχές όλων των χωρών της γης[3]. Αυτός ο τρόπος ζωής που βιώνεται μέσα σε μια κοινωνία γαλουχημένη με τις αρχές του Διαφωτισμού, την ελευθερία, την ισότητα και τη δικαιοσύνη φαίνεται να εισάγει μια επανάσταση στα συλλογικά ήθη, στις βιωμένες πρακτικές της καθημερινότητας αλλά και στις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων. Η δημιουργία και εξέλιξη αυτού του νέου ήθους πραγματοποιείται με την επίδραση ορισμένων θρησκευτικών ιδεών στην ανάπτυξη ενός οικονομικού πνεύματος ή ακριβέστερα στο ήθος ενός οικονομικού συστήματος[4]. Σε αυτό το κοινωνικό ήθος, πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζει η σημασία ενός νέου συναισθήματος, του ατομικισμού[5], όπου ο άνθρωπος κλείνεται στενά στον εαυτό του και από εκεί αξιώνει να κρίνει τον κόσμο.
Η μορφή αυτή της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ανάπτυξης και εξέλιξης, ίσως ως μοναδικό φαινόμενο, συνοδεύεται από ορισμένα χαρακτηριστικά, τα οποία και της προσδίδουν τον ιδιαίτερο δυναμισμό. Έτσι, παρατηρείται μια βαθμιαία και ριζική μεταβολή στη σχέση οικονομίας και θρησκείας. Η θρησκεία, η οποία διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην κοινωνική, αλλά και στην οικονομική ζωή των πιστών, στην προκειμένη περίπτωση έχει θέσει η ίδια τα όριά της με αποτέλεσμα το θρησκευτικό πεδίο να παραμείνει ολότελα ξέχωρο από το πολιτικό και το οικονομικό, ώστε να είναι δυνατή η αλλαγή, χωρίς, όμως, να κλονιστεί η παλιά πίστη[6].
Ένα νέο οικονομικό-πολιτικό μόρφωμα γεννιέται μέσα στις σαρωτικές κοινωνικές-οικονομικές μεταβολές και αντιθέσεις, που οδηγούν στον μετασχηματισμό της νεωτερικής κοινωνίας. Ένα σχήμα, το οποίο δείχνει ότι μια νέα παραλλαγή του καπιταλισμού, ο νεοφιλελευθερισμός, προσπαθεί να χαράξει μια νέα αιώνια και αναλλοίωτη πορεία[7], μέσα από τις αντιθέσεις που απαιτούν κάθε φορά ανάλογες μορφές οργάνωσης της κοινωνίας καθώς και ρύθμισης των εσωτερικών της σχέσεων.
Η Ορθόδοξη θεολογία και γενικά η Εκκλησία δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την οικονομία ως διαφοροποιημένη κοινωνική δραστηριότητα και ως σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης αγαθών, με τον τρόπο που την εννοούμε και την αντιλαμβανόμαστε τη σημερινή εποχή[8].
Με βάση τα προαναφερθέντα, βασικός σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να αναδείξει την οικονομική, πολιτική και κοινωνική διάσταση όλων εκείνων των τάσεων και παραγόντων που συνετέλεσαν στη δημιουργία στη φανέρωση και στην εδραίωση αυτού του οικονομικο-κοινωνικο-πολιτικού φαινόμενου, του νεοφιλελευθερισμού, μέσα από την εμφάνιση του νεωτερικού πνεύματος, κάτω από την ονομασία «αμερικάνικο όνειρο».

[1] Άρθρο από τη Βικιπαίδεια (Wikipedia), την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, διαθέσιμο στο Διαδίκτυο: http://el.wikipedia.org/, στις 10-03-2007.
[2] Α. ΝΤΕ ΤΟΚΒΙΛ Η Δημοκρατία στην Αμερική, μτφρ. Μπάμπη Λυκούδη, εκδόσεις Στοχαστής, Αθήνα 22001, σ.638.
[3] M. WEBER, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού, μτφρ. Μ.Γ. Κυπραίου, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 2000, σ.14-15.
[4] Αυτόθι, σ. 24
[5] Ατομικισμός είναι η πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία, που προβάλλει το άτομο αντί της κοινωνίας. (ΠΑΠΥΡΟΣ ΛΑΡΟΥΣ ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ, τ.12, σ.447, εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1981).
[6] Ό. π. Α. ΝΤΕ ΤΟΚΒΙΛ, σ. 437
[7] Πρβλ. Ν. ΤΣΟΜΣΚΙ, Κέρδος και πολίτης (Νεοφιλελευθερισμός και Παγκόσμια Τάξη), μτφρ. Νίκος Κοτζιάς, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2002, σ.12
[8] Ν. ΚΟΚΟΣΑΛΑΚΗ κ.ά, στο συλλογικό τόμο «Η Ορθοδοξία απέναντι σε θέματα της Εποχής μας», εκδόσεις ΕΑΠ, Πάτρα 2002, σ

Χριστός Ανέστη - Αληθώς Ανέστη

" ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ" ψάλλουν τα χείλη των πιστών.
Ο Κύριος, νικητής, θριαμβευτής ανέστη εκ του τ ά φ ο υ.
"Τετέλεσται" ήταν η τελευταία λέξη του Θεανθρώπου πάνω στο σταυρό.
"Τετέλεσται" το σχέδιο του Θεού! Ο θάνατος νικήθηκε, ο διάβολος συνετρίβη, ο Άδης εκκενώθη, ο Αδάμ ελευθερώθηκε!
"Τετέλεσται" το σχέδιο του Θεού! Ο Παράδεισος άνοιξε, ο ληστής εισέρχεται πρώτος, στα Άγια των Αγίων εισέρχεται θριαμβευτής ο μέγας Αρχιερέας, ο Χριστός!
Η Ανάσταση του Ιησού Χριστού εγκαινιάζει μια καινούρια περίοδο στη ζωή μας, μας ανοίγει ένα καινούριο δρόμο πορείας και ζωής.
Καλούμαστε με τη μετάνοιά μας, με την "εν Χριστώ Ζωή", με τη χάρη του αναστάντος Κυρίου να ζήσουμε τη ζωή της Αναστάσεως του Κυρίου.
Ο Αναστάς Κύριος ζει μέσα μας. Αυτός κατευθύνει τη ζωή μας, τα βήματά μας στο θέλημά Του το Άγιο.
"Δεύτε λάβετε φώς εκ του ανεσπέρου φωτός" , αναφωνεί ο ιερέας και οι πιστοί προσέρχονται στην "Πηγή του φωτός" για να κραυγάσουν "Την Ανάστασίν Σου Χριστέ..."

Ας το πούμε παντού...

Χριστός Ανέστη - Αληθώς Ανέστη

"Αναστάσεως ημέρα, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει, και αλλήλους περιπτυξώμεθα. Είπωμεν, αδελφοί, και τοις μισούσιν ημάς˙ Συγχωρήσωμεν πάντα τη Αναστάσει, και ούτω βοήσωμεν˙ Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος".

Καλό Πάσχα

Ο Επιτάφιος Θρήνος

Τα Eγκώμια

«Η ζωή εν τάφω…» <-- ακούστε εδώ

Η ζωή εν τάφω κατετέθης, Χριστέ, και Αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σην. Η ζωή πώς θνήσκεις; πώς και τάφω οικείς; του θανάτου το βασίλειον λύεις δε και το Άδου τους νεκρούς εξανιστάς. Μεγαλύνομέν σε, Ιησού Βασιλεύ, και τιμώμεν την ταφήν και τα πάθη σου, δι ών έσωσας ημάς εκ της φθοράς.
Μέτρα γης ο στήσας, εν σμικρώ κατοικείς, Ιησού παμβασιλεύ, τάφω σήμερον, εκ μνημάτων τους θανόντας ανιστών. Ο Δεσπότης πάντων καθοράται νεκρός και εν μνήματι καινώ κατατίθεται, ο κενώσας τα μνημεία των νεκρών.
Δακρυρρόους θρήνους επί σε η Αγνή, μητρικώς, ω Ιησού, επιρραίνουσα, ανεβόα˙ Πώς κηδεύσω σε, Υιέ;
Προσκυνώ το Πάθος, ανυμνώ την Ταφήν, μεγαλύνω σου το κράτος φιλάνθρωπε, δι’ ων λέλυμαι παθών φθοροποιών. Οίμοι φως του Κόσμου! Οίμοι φως το εμόν! Ιησού μου ποθεινότατε έκραζεν, η Παρθένος θρηνωδούσα γοερώς.
Ανυμνούμεν Λόγε, σε τον πάντων Θεόν, συν Πατρί και τω Αγίω σου Πνεύματι και δοξάζομεν την θείαν σου Ταφήν.
Μακαρίζομέν σε, Θεοτόκε αγνή, και τιμώμεν την ταφήν την τριήμερον του Υιού σου και Θεού ημών πιστώς.

«Αι γενεαί πάσαι…» <-- ακούστε

"Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Καθελών του ξύλου, ο Αριμαθείας, εν τάφω σε κηδεύει.
Μυροφόροι ήλθον, μύρα σοι, Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.
Δεύρο πάσα κτίσις, ύμνους εξοδίους, προσοίωμεν τω Κτίστη.
Ους έθρεψε το μάννα, εκίνησαν την πτέρναν, κατά του ευεργέτου.6. Ιωσήφ κηδεύει, συν τω Νικοδήμω, νεκροπρεπώς τον Κτίστην. Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;
Υιέ Θεού παντάναξ, Θεέ μου πλαστουργέ μου, πώς πάθος κατεδέξω; Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι.
Ω Τριάς Θεέ μου, Πατήρ Υιός και Πνεύμα, ελέησον τον κόσμον.
Ιδείν την του Υιού σου, Ανάστασιν, Παρθένε, αξίωσον σους δούλους".

Μεγάλη Παρασκευή (Όρθρος)

"Προσκυνούμεν σου τα Πάθη Χριστέ..."

Το βράδυ (ώρα 7.30 μ.μ.) στους ναούς ψάλλεται η «ακολουθία των Αγίων Παθών» ή αλλιώς «τα Δώδεκα Ευαγγέλια». Είναι ο Όρθρος της Μεγ. Παρασκευής, αφιερωμένος στα συγκλονιστικά και σωτήρια γεγονότα της Σύλληψης, των Παθών και της Σταύρωσης του Χριστού. Οι ιερείς φορούν μαύρα, πένθιμα άμφια. Από την Ωραία Πύλη διαβάζουν τα έντεκα Ευαγγέλια και το δωδέκατο το διαβάζει ο ιερέας με στόμφο και αργά από τον άμβωνα (αν υπάρχει). Σε πολλές Εκκλησίες, ενώ διαβάζονταν τα δώδεκα Ευαγγέλια, δεξιά κι αριστερά στην Ωραία Πύλη, υπήρχαν δύο κηροπήγια με έξι κεριά το καθένα, αναμμένα. Για κάθε Ευαγγέλιο που διάβαζε ο ιερέας, έσβηνε ένα κερί. Έτσι γνωρίζουν και οι πιστοί σε ποιο Ευαγγέλιο βρισκόταν η ακολουθία.
Μετά το πέμπτο Ευαγγέλιο γίνεται η συγκλονιστική λιτάνευση του Εσταυρωμένου μέσα στην εκκλησία. Ο ιερέας κρατάει τον Εσταυρωμένο, κάνοντας την περιφορά εντός του Ναού και απαγγέλλει αργά και με κατανυκτικό ύφος τον εξής ύμνο του ιε' αντιφώνου: <-- ακούστε το
«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι τήν γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται ο των αγγέλων Βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται ο περιβάλλων τόν ουρανόν εν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τόν Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη ο Νυμφίος της Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη ο Υιός της Παρθένου. Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν καί τήν ένδοξόν σου ανάστασιν».
Νεκρική σιγή απλώνεται στο ναό. Η καμπάνα χτυπάει πένθιμα. Γονατιστοί οι πιστοί, κρατώντας κεριά αναμμένα, παρακολουθούν τον Ιησού στην πορεία Του προς τον Γολγοθά, «προς το εκούσιον Πάθος».
Μετά την ακολουθία οι γυναίκες ξενυχτούν τον Εσταυρωμένο. Έχουν καντήλι αναμμένο, θυμιατό, κεριά και προσεύχονται. Τότε, στολίζουν τον Επιτάφιο, για να ‘ναι έτοιμος στην Αποκαθήλωση να δεχτεί το Σώμα του Χριστού*.

Μεγάλη Πέμπτη (Όρθρος)

Την Μεγάλη Πέμπτη η Εκκλησία μας τιμά:

Τον ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο των ποδιών των μαθητών από το Διδάσκαλό τους

"ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησι τὰ ἱμάτια, καὶ λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν. εἶτα βάλλει ὕδωρ εἰς τὸν νιπτῆρα, καὶ ἤρξατο νίπτειν τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν καὶ ἐκμάσσειν τῷ λεντίῳ ᾧ ἦν διεζωσμένος. ἔρχεται οὖν πρὸς Σίμωνα Πέτρον, καὶ λέγει αὐτῷ ἐκεῖνος· Κύριε, σύ μου νίπτεις τοὺς πόδας; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· Ὃ ἐγὼ ποιῶ, σὺ οὐκ οἶδας ἄρτι, γνώσῃ δὲ μετὰ ταῦτα. λέγει αὐτῷ Πέτρος· Οὐ μὴ νίψῃς τοὺς πόδας μου εἰς τὸν αἰῶνα. ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ἐὰν μὴ νίψω σε, οὐκ ἔχεις μέρος μετ' ἐμοῦ. λέγει αὐτῷ Σίμων Πέτρος· Κύριε, μὴ τοὺς πόδας μου μόνον, ἀλλὰ καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὴν κεφαλήν. λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ὁ λελουμένος οὐ χρείαν ἔχει ἢ τοὺς πόδας νίψασθαι, ἀλλ' ἔστι καθαρὸς ὅλος· καὶ ὑμεῖς καθαροί ἐστε, ἀλλ' οὐχὶ πάντες. ᾔδει γὰρ τὸν παραδιδόντα αὐτόν· διὰ τοῦτο εἶπεν· οὐχὶ πάντες καθαροί ἐστε. Ὅτε οὖν ἔνιψε τοὺς πόδας αὐτῶν καὶ ἔλαβε τὰ ἱμάτια αὐτοῦ, ἀναπεσὼν πάλιν, εἶπεν αὐτοῖς· Γινώσκετε τί πεποίηκα ὑμῖν; ὑμεῖς φωνεῖτέ με, ὁ Διδάσκαλος καὶ ὁ Κύριος, καὶ καλῶς λέγετε· εἰμὶ γάρ. εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑμῶν τοὺς πόδας, ὁ Κύριος καὶ ὁ Διδάσκαλος, καὶ ὑμεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων νίπτειν τοὺς πόδας. ὑπόδειγμα γὰρ δέδωκα ὑμῖν, ἵνα καθὼς ἐγὼ ἐποίησα ὑμῖν, καὶ ὑμεῖς ποιῆτε. ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἔστι δοῦλος μείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ, οὐδὲ ἀπόστολος μείζων τοῦ πέμψαντος αὐτόν"(Ιω.13, 4-16).

Το Μυστικό Δείπνο, την παράδοση της Θείας Ευχαριστίας) <-- ακούστε

"καὶ ἐποίησαν οἱ μαθηταὶ ὡς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα. Ὀψίας δὲ γενομένης ἀνέκειτο μετὰ τῶν δώδεκα. καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν εἶπεν· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν παραδώσει με. καὶ λυπούμενοι σφόδρα ἤρξαντο λέγειν αὐτῷ ἕκαστος αὐτῶν· Μήτι ἐγώ εἰμι, Κύριε; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· Ὁ ἐμβάψας μετ' ἐμοῦ ἐν τῷ τρυβλίῳ τὴν χεῖρα οὗτός με παραδώσει. ὁ μὲν υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ· οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι' οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται· καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. ἀποκριθεὶς δὲ Ἰούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν εἶπε· Μήτι ἐγώ εἰμι, ῥαββί; λέγει αὐτῷ· Σὺ εἶπας. Ἐσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ Ἰησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐλογήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· Λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου· καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ πίω ἀπ' ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γεννήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης, ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ' ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρός μου. Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν" Μτθ. 26,19-30).

Την προσευχή του Κυρίου στον Κήπο των Γεσθημανή και η προδοσία του Ιούδα.<--

"Τότε ἔρχεται μετ' αὐτῶν ὁ Ἰησοῦς εἰς χωρίον λεγόμενον Γεθσημανῆ, καὶ λέγει τοῖς μαθηταῖς· Καθίσατε αὐτοῦ ἕως οὗ ἀπελθὼν προσεύξωμαι ἐκεῖ. καὶ παραλαβὼν τὸν Πέτρον καὶ τοὺς δύο υἱοὺς Ζεβεδαίου ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ ἀδημονεῖν. τότε λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου· μείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε μετ' ἐμοῦ. καὶ προελθὼν μικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ προσευχόμενος καὶ λέγων· Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ' ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο· πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλ' ὡς σύ. καὶ ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ· Οὕτως οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ' ἐμοῦ! γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν· τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής. πάλιν ἐκ δευτέρου ἀπελθὼν προσηύξατο λέγων· Πάτερ μου, εἰ οὐ δύναται τοῦτο τὸ ποτήριον παρελθεῖν ἀπ' ἐμοῦ ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω, γενηθήτω τὸ θέλημά σου. καὶ ἐλθὼν εὑρίσκει αὐτοὺς πάλιν καθεύδοντας· ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι. καὶ ἀφεὶς αὐτοὺς ἀπελθὼν πάλιν προσηύξατο ἐκ τρίτου τὸν αὐτὸν λόγον εἰπὼν. τότε ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ καὶ λέγει αὐτοῖς· Καθεύδετε τὸ λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε! ἰδοὺ ἤγγικεν ἡ ὥρα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν. ἐγείρεσθε, ἄγωμεν· ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς με. Καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθε, καὶ μετ' αὐτοῦ ὄχλος πολὺς μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ. ὁ δὲ παραδιδοὺς αὐτὸν ἔδωκεν αὐτοῖς σημεῖον λέγων· Ὃν ἂν φιλήσω αὐτός ἐστι· κρατήσατε αὐτόν. καὶ εὐθέως προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ εἶπε· Χαῖρε, ῥαββί, καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Ἑταῖρε, ἐφ' ὃ πάρει; τότε προσελθόντες ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐκράτησαν αὐτόν. καὶ ἰδοὺ εἷς τῶν μετὰ Ἰησοῦ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπέσπασε τὴν μάχαιραν αὐτοῦ, καὶ πατάξας τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον. τότε λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Ἀπόστρεψον σου τὴν μάχαιραν εἰς τὸν τόπον αὐτῆς· πάντες γὰρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ἀποθανοῦνται. ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι ἄρτι παρακαλέσαι τὸν πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι πλείους ἢ δώδεκα λεγεῶνας ἀγγέλων; πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ ὅτι οὕτω δεῖ γενέσθαι; Ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς τοῖς ὄχλοις· Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθετε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν με· καθ' ἡμέραν πρὸς ὑμᾶς ἐκαθεζόμην διδάσκων ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ οὐκ ἐκρατήσατέ με. τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ τῶν προφητῶν. Τότε οἱ μαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον" (Μτθ.26, 36-56).

Μεγάλη Τετάρτη (Όρθρος)

Το Τροπάριο της Κασσιανής <-- Ακούστε το εδώ
Από τα απόστιχα ιδιόμελα του όρθρου της Μ. Τετάρτης:
"Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή, τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν, ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει. Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας, ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας. Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων, ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ· κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας, ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει. Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις· ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν, κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη. Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου; Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος".

Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας. Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων, εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας. Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου, εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης. Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου, και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου· αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε. Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο, ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου; Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος.

Η Μεγάλη Τετάρτη ειναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα, που μετανιωμένη και συντετριμένη άλειψε τον Κύριο με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, δέχνοντας με τον τρόπο αυτό μεγάλη αγάπη στον Κύριο (Λουκ.7, 37-50).

"καὶ ἰδοὺ γυνὴ ἐν τῇ πόλει ἥτις ἦν ἁμαρτωλός, καὶ ἐπιγνοῦσα ὅτι ἀνάκειται ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Φαρισαίου, κομίσασα ἀλάβαστρον μύρου καὶ στᾶσα ὀπίσω παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ κλαίουσα, ἤρξατο βρέχειν τοὺς πόδας αὐτοῦ τοῖς δάκρυσι καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμασσε, καὶ κατεφίλει τοὺς πόδας αὐτοῦ καὶ ἤλειφε τῷ μύρῳ. ἰδὼν δὲ ὁ Φαρισαῖος ὁ καλέσας αὐτὸν εἶπεν ἐν ἑαυτῷ λέγων· Οὗτος εἰ ἦν προφήτης, ἐγίνωσκεν ἂν τίς καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἥτις ἅπτεται αὐτοῦ, ὅτι ἁμαρτωλός ἐστι... καὶ στραφεὶς πρὸς τὴν γυναῖκα τῷ Σίμωνι ἔφη· Βλέπεις ταύτην τὴν γυναῖκα; εἰσῆλθόν σου εἰς τὴν οἰκίαν, ὕδωρ ἐπὶ τοὺς πόδας μου οὐκ ἔδωκας· αὕτη δὲ τοῖς δάκρυσιν ἔβρεξέ μου τοὺς πόδας καὶ ταῖς θριξὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς ἐξέμαξε. φίλημά μοι οὐκ ἔδωκας· αὕτη δὲ ἀφ' ἧς εἰσῆλθεν οὐ διέλιπε καταφιλοῦσά μου τοὺς πόδας. ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας· αὕτη δὲ μύρῳ ἤλειψέ μου τοὺς πόδας. οὗ χάριν λέγω σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ· ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται, ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπε δὲ αὐτῇ· Ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι. καὶ ἤρξαντο οἱ συνανακείμενοι λέγειν ἐν ἑαυτοῖς· Τίς οὗτός ἐστιν ὃς καὶ ἁμαρτίας ἀφίησιν; εἶπε δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα· Ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· πορεύου εἰς εἰρήνην".

Μεγάλη Τρίτη (Όρθρος)

Η παραβολή των 10 παρθένων και η παραβολή των ταλάντων
Η παραβολή των 10 παρθένων

"Τότε ὁμοιωθήσεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέκα παρθένοις, αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν τοῦ νυμφίου. πέντε δὲ ἦσαν ἐξ αὐτῶν φρόνιμοι καὶ αἱ πέντε μωραὶ. αἵτινες μωραὶ λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν οὐκ ἔλαβον μεθ' ἑαυτῶν ἔλαιον· αἱ δὲ φρόνιμοι ἔλαβον ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις αὐτῶν μετὰ τῶν λαμπάδων αὐτῶν. χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου ἐνύσταξαν πᾶσαι καὶ ἐκάθευδον. μέσης δὲ νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν· ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ. τότε ἠγέρθησαν πᾶσαι αἱ παρθένοι ἐκεῖναι καὶ ἐκόσμησαν τὰς λαμπάδας αὐτῶν. αἱ δὲ μωραὶ ταῖς φρονίμοις εἶπον· δότε ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑμῶν, ὅτι αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται. ἀπεκρίθησαν δὲ αἱ φρόνιμοι λέγουσαι· μήποτε οὐκ ἀρκέσῃ ἡμῖν καὶ ὑμῖν· πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράσατε ἑαυταῖς. ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ νυμφίος, καὶ αἱ ἕτοιμοι εἰσῆλθον μετ' αὐτοῦ εἰς τοὺς γάμους, καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα. ὕστερον δὲ ἔρχονται καὶ αἱ λοιπαὶ παρθένοι λέγουσαι· κύριε κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς. γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν ἐν ᾗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται". (Μτθ. 25, 1-13)

Ας είμαστε, ως πιστοί, πάντοτε έτοιμοι έχοντας αναμμένες τις λαμπάδες της πίστης και της αγάπης προς το συνάνθρωπό μας για να υποδεχτούμε το Νυμφίο της Εκκλησίας, τον Κύριο Χριστό μας.

Η παραβολή των ταλάντων

"Ὥσπερ γὰρ ἄνθρωπος ἀποδημῶν ἐκάλεσε τοὺς ἰδίους δούλους καὶ παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ, καὶ ᾧ μὲν ἔδωκε πέντε τάλαντα, ᾧ δὲ δύο, ᾧ δὲ ἕν, ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν, καὶ ἀπεδήμησεν εὐθέως. πορευθεὶς δὲ ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν εἰργάσατο ἐν αὐτοῖς καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε τάλαντα· ὡσαύτως καὶ ὁ τὰ δύο ἐκέρδησε καὶ αὐτὸς ἄλλα δύο. ὁ δὲ τὸ ἓν λαβὼν ἀπελθὼν ὤρυξεν ἐν τῇ γῇ καὶ ἀπέκρυψε τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ. μετὰ δὲ χρόνον πολὺν ἔρχεται ὁ κύριος τῶν δούλων ἐκείνων καὶ συναίρει μετ' αὐτῶν λόγον. καὶ προσελθὼν ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν προσήνεγκεν ἄλλα πέντε τάλαντα λέγων· κύριε, πέντε τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε ἄλλα πέντε τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ' αὐτοῖς. ἔφη αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ· εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβὼν εἶπε· κύριε, δύο τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε ἄλλα δύο τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ' αὐτοῖς. ἔφη αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ· εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὸ ἓν τάλαντον εἰληφὼς εἶπε· κύριε, ἔγνων σε ὅτι σκληρὸς εἶ ἄνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας· καὶ φοβηθεὶς ἀπελθὼν ἔκρυψα τὸ τάλαντόν σου ἐν τῇ γῇ· ἴδε ἔχεις τὸ σόν. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ· πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ! ᾔδεις ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα καὶ συνάγω ὅθεν οὐ διεσκόρπισα! ἔδει οὖν σε βαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου τοῖς τραπεζίταις, καὶ ἐλθὼν ἐγὼ ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ. ἄρατε οὖν ἀπ' αὐτοῦ τὸ τάλαντον καὶ δότε τῷ ἔχοντι τὰ δέκα τάλαντα· 29 τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ δοθήσεται καὶ περισσευθήσεται· ἀπὸ δὲ τοῦ μὴ ἔχοντος καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ' αὐτοῦ. καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων". (Μτθ. 25, 14-30)

Τα πνευματικά μας χαρίσματα και όχι μόνο, που μας εμπιστεύθηκε ο Θεός, οφείλουμε να τα αναπτύσσουμε και να τα κάνουμε γνωστά σε όλους, ώστε όλοι να επωφελούνται από αυτά και όχι να τα κρατάμε θαμμένα μέσα μας.

Μεγάλη Δευτέρα (Όρθρος)

Ο Πάγκαλος Ιωσήφ και η ξηρανθείσα συκή

Σήμερα, Μεγάλη Δευτέρα η Εκκλησία προβάλλει δύο γεγονότα: τη ζωή του πάγκαλου (τού ωραίου τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή) Ιωσήφ και το περιστατικό της άκαρπης συκής που ξέρανε ο Κύριος " Πρωῒας δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασε· καὶ ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ' αὐτήν, καὶ οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον, καὶ λέγει αὐτῇ· Μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ἐξηράνθη παραχρῆμα ἡ συκῆ. καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ ἐθαύμασαν λέγοντες· Πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ; ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἂρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται· καὶ πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε" (Μτθ. 21. 19-22).

Ο Ιωσήφ, έπεσε θύμα της ζήλειας των αδελφών του, οι οποίοι τον πούλησαν ως δούλο σε Ισμαηλίτες εμπόρους. Ο Ιωσήφ βρέθηκε στη δούλεψη ενός αξιωματούχου του Φαραώ, του Πετεφρή, στην Αίγυπτο. Εκεί έδειξε μεγάλη εξυπηρετικότητα και αυτοθυσία, ώστε να ευλογηθεί εκείνο το σπιτικό από το Θεό. Όμως επέδειξε και την αρετή της αποφυγής των πειρασμών, καταφεύγοντας στην προσευχή. Κατηγορήθηκε τότε και φυλακίστηκε άδικα. Η εξήγηση των ονείρων του Φαραώ (7 αγελάδες και 7 στάχυα) του έδωσε επάξια τη θέση του Αντιβασιλέα της Αιγύπτου. Η ανεξικακία του φάνηκε όταν συγχώρησε τα αδέλφια του για το κακό πού του έκαναν.

Γι' αυτό, ο Ιωσήφ προεικονίζει και προτυπώνει τον Κύριο Χριστό μας.

Το μήνυμα της Μεγάλης Δευτέρας είναι να συγχωρούμε ακόμη και αυτούς που μας έκαναν κακό και να έχουμε αδιάκοπη επικοινωνία και επιστοσύνη στο Θεό, όπως και ο Ιωσήφ.