Η κοινωνική ευθύνη της Εκκλησίας κατά τον ιερό Φώτιο του Καθ. Απόστολου Νικολαΐδη

Η ευθύνη χαρακτηρίζεται κοινωνική για δύο βασικούς λόγους. Αναφέρεται αφενός στην κοινωνία με την έννοια των διαπροσωπικών σχέσεων που οφείλονται στην ενεργοποίηση της έμφυτης κοινωνικότητας των προσώπων και χαρακτηρίζονται από την κοινωνία πίστης και αγάπης. Άριστη κοινωνία η κοινωνία πίστης και αληθινής αγάπης, γράφει ο Φώτιος. Αφετέρου αναφέρεται σ’ αυτό που και τότε σπάνια, ιδιαίτερα όμως σήμερα χαρακτηρίζουμε, κοινωνία , και εννοούμε ένα οργανωμένο σύνολο ατόμων με θεσμοποιημένους τρόπους δράσης και συμπεριφοράς. Παράλληλα προς τον όρο κοινωνία χρησιμοποιείται και ο όρος «πολιτεία», που φαίνεται, αν λάβουμε υπόψη τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, να είναι ευρύτερος της κοινωνίας, μάλιστα δε να την εμπεριέχει.

Ο όρος «κοινωνική ευθύνη» είναι σύγχρονος και επομένως είναι μάταιο να τον αναζητήσει κάποιος είτε στην εκκλησιαστική Γραμματεία, επομένως και στον ιερό Φώτιο, είτε στην θύραθεν. Ωστόσο, ό,τι υπονοείται πίσω από αυτή τη φράση αποτελεί πάγια πρακτική της Εκκλησίας, η οποία από τότε που έλαβε σάρκα και οστά κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, όταν δηλαδή θεσμοποιήθηκε η εμπειρία των αυτοπτών και αυτήκοων μαρτύρων των λόγων και των έργων του Θεανθρώπου Χριστού, αισθάνθηκε υποχρεωμένη να είναι ανοικτή στην κοινωνική πραγματικότητα διδάσκοντας, θεραπεύοντας και αναγεννώντας.

Με το άνοιγμά της στην κοσμική πραγματικότητα η Εκκλησία επιδιώκει να ενσωματώσει όλους όσους αποδέχονται την πρόσκλησή της για τη μετοχή στην εν Χριστώ σωτηρία που δεν εννοείται γενικά αφηρημένα και απρόσωπα, αλλά πολύ συγκεκριμένα. Πρόκειται για την αποδέσμευση των ανθρώπων από τα συγκεκριμένα πάθη που τους αποξενώνουν από το συνάνθρωπο και τους αλλοτριώνουν από το δημιουργό και σωτήρα τους Θεάνθρωπο Χριστό. Πάθη που δεν έχουν μόνο εσωτερικά αλλά και εξωτερικά χαρακτηριστικά. Αφορούν δηλαδή στις διαπροσωπικές σχέσεις και ταυτόχρονα στη διαχρονικά προβληματική θεσμική έκφραση της κοινωνικής πραγματικότητας.

Αυτή την πραγματικότητα ο Φώτιος γνωρίζει ως ποιμένας πολύ καλά. Χαρακτηρίζεται για την κατακράτηση πλούτου, την έλλειψη συμπάθειας, το εξουσιαστικό ύφος, την περιφρόνηση των πεινασμένων, την απόρριψη των φτωχών, την υπεροπτική στάση έναντι των πλησίον, την αλαζονική συμπεριφορά, την ακαμψία προς τους πεινασμένους. Επειδή η δικαιοσύνη κοιμάται, γράφει ο Φώτιος, σήκωσε κεφάλι η παρανομία και δεν υπάρχει κανείς σεβασμός ούτε στους θείους ούτε και στους ανθρώπινους θεσμούς. Η αρετή θεωρείται ως το πιο αδύνατο και επικίνδυνο πράγμα. Η Εκκλησία καλείται να διδάσκει σε μια κοινωνία όπου, όπως και παλαιότερα, πρώτη προτεραιότητα δίνεται στον πλούτο, την κτηματική περιουσία, την τρυφή και τη λαμπρότητα της κοσμικής δόξας. Η κατάσταση είναι μάλιστα τόσο τραγική ώστε οι πιστοί να είναι πιο άθλιοι από τους άπιστους.

Διαβάστε τη συνέχεια στο ecclesia.gr

Πηγή:  Πρόναος, Τεύχος 676, 06 Φεβρουαρίου 2014