Οι τρεις Ιεράρχες

Μέσα στην απάτη και τη σύγχυση του κόσμου η Εκκλησία προβάλλει τους ανθρώπους εκείνους, που όχι μόνο δεν απάτησαν και δεν απατήθηκαν, αλλά αντίθετα, αγάπησαν και αγαπήθηκαν.

Η εκκλησία μας πανηγυρίζει την ανατολή των τριών Αστέρων του νοητού της στερεώματος,των οποίων η εμφάνιση στον ουρανό όλους τους θάμπωσε. Γιορτάζει τη μνήμη των Τριών πιο ένδοξων της Ιεραρχών,την μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου,του θεολόγου Γρηγορίου και του Χρυσόστομου Ιωάννου, οι οποίοι «την οικουμένην ακτίσιν θείων επύρσευσαν», τη μνήμη των τριών γενναίων μαχητών του Χριστού, που αγωνίστηκαν για την ορθόδοξη πίστη και έλαβαν τον «αμάραντο στέφανο της νίκης».

Έτσι λοιπόν, ως φιλόστοργη μητέρα, χαίρει για τη δόξα των τριών εκλεκτών αυτών παιδιών της, που τα ανέθρεψε με το άδολο γάλα της Ορθοδοξίας και αναδείχτηκαν ποταμοί σοφίας και γνώσεως.

Με τη μητέρα Εκκλησία χαίρει και ολόκληρη η Ορθοδοξία, γιατί η μνήμη της ιερής αυτής τριανδρίας είναι ιδιαίτερη αγαπητή και άξια θαυμασμού! Πραγματικά, αυτοί οι Ιεράρχες όχι μόνο διατήρησαν αυτά που τους είχε εμπιστευτεί η Εκκλησία, αλλά και παρέδωσαν ό,τι τους δόθηκε ακόμη πλουσιότερο.

Ως προς τον πλούτο και τα χρήματα οι Τρεις Ιεράρχες βρίσκονταν σε αντίθετη γραμμή από πολλούς «πνευματικούς πατέρες» της εποχής μας. Συνήθως μπαίνουν φτωχοί στην Εκκλησία και γίνονται πλούσιοι από την Εκκλησία. Αυτοί, προερχόμενοι από εύπορες οικογένειες, εισήλθαν στην Εκκλησία πλούσιοι και θέλησαν να καταλήξουν πάμφτωχοι.

Οι τρεις Ιεράρχες στηρίχτηκαν στο ζωντανό θεό και αξιώθηκαν να απολαύσουν «τα πάντα», όλα τα πνευματικά «πλουσίως».

• Θησαύρισαν σε χάρι και χαρίσματα

• Αρωματίσθηκαν από τις αρετές του Χριστού

• Μορφώθηκαν κατά Θεό

• Ουρανοποίησαν τη γη

•Θεώθηκαν
Χαίρει όμως και ολόκληρος ο Ορθόδοξος χριστιανικός κόσμος, γιατί έχει ως πρότυπο χριστιανικής τελειότητας αυτούς τους άνδρες. Έτσι λοιπόν σα διαμάντια στολίζουν το στεφάνι της Εκκλησίας, ως πρόμαχοι της Ορθοδοξίας μάχονται γι' αυτή.

Κάθε χριστιανική καρδία αγαπά, θαυμάζει και ευγνωμονεί τους τρεις Άγιους αυτούς άνδρες.

Ποιος άραγε μπορεί να συγκριθεί με το μέγεθος των αρετών του Μ. Βασιλείου; Μα γι' αυτό έλαβε το χαρακτηρισμό «Μέγας».

Ποιος αναδείχτηκε θεολογικώτερος του θεολόγου Γρηγορίου, ο οποίος μόνος μετά τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή έλαβε αυτή την υψηλή και θεία επωνυμία «Θεολόγος».

Ποιος μπορεί μα ομιλήσει γλυκύτερα από τον «χρυσορρήμονα» Ιωάννη;

Αλήθεια, αυτή η Ιερή τριανδρία, περικλείει κάθε αρετή, κάθε τελειότητα και αξίζει να τιμάται αιώνια στις καρδιές των ανθρώπων.

Μαζί με την Εκκλησία πανηγυρίζουν «τα των Μουσών τεμένη» οι ιεροί ναοί της γνώσης και της παιδείας, τα σχολεία μας και αυτό γιατί η τριάδα των Αγίων αυτών θεωρήθηκε προστάτιδα της παιδείας και των γραμμάτων.

Αλλά γιατί άραγε από τόσους επιφανείς ανθρώπους των γραμμάτων της πολιτείας και της Εκκλησίας αναδείχτηκαν αυτοί ως προστάτες της παιδείας;

Ποιος άραγε είναι ο σκοπός αυτής της εορτής;

Οι ευσεβείς και σοφοί μας Πατέρες διάλεξαν τους τρεις αυτούς Ιερούς άνδρες κατά πρώτο λόγο γιατί σε αυτούς συνενώθηκαν η πολιτεία και η Εκκλησία γιατί αυτοί και μέλη της πολιτείας ήταν και φίλοι της Εκκλησίας. Κατά δεύτερο λόγο γιατί
πρόβλεψαν πριν από πολλά χρόνια, ότι το μελλοντικό μεγαλείο του Έθνους βρίσκεται στο σύνδεσμο πολιτείας και Εκκλησίας. Και κατά τρίτο λόγο γιατί θέλησαν τις υψηλές αυτές αλήθειες να μεταδώσουν και στις επόμενες γενιές για να μη μπορεί ο χρόνος να παραχαράξει και να σβήσει την υψηλή αυτή κληρονομιά.

Όμως τώρα θα ομιλήσουμε και για τη θρησκευτική αγωγή και τη μόρφωση των παιδιών αποδεικνύοντας ότι παιδεία και θρησκεία συμβαδίζουν. Ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο γίνεται δυνατή η πνευματική και θρησκευτική μόρφωση του ανθρώπου είναι εκείνος που αρχίζει από τη βρεφική του ηλικία. Επειδή όμως την ηλικία εκείνη οι μόνοι άμεσοι και αρμόδιοι διδάσκαλοι είναι οι μητέρες, είναι ανάγκη αυτές να δώσουν επιμελημένη ανατροφή γιατί χρησιμεύουν ως εικόνες για τα παιδιά τους. Γιατί τα παιδιά βαδίζουν στ' αχνάρια των γονιών τους. Το παιδί μιμείται τα πλεονεκτήματα ή τα ελαττώματα της μητέρας όπως το μαγνητόφωνο.

Μεγάλη λοιπόν προσοχή απαιτείται στην ανατροφή των μητέρων γιατί η ελλιπής τους ανατροφή θα έχει άσχημα επακόλουθα στην ανατροφή των παιδιών τους.

Οι μητέρες για την υψηλό τους προορισμό, πρέπει να έχουν νου και καρδιά.

Αυτά είναι το δυο κέντρα ένα οποία περιστρέφεται η πνευματική και ηθική μόρφωση του ανθρώπου. Αν παραμεληθεί κάποιο από τα δύο, η μόρφωση είναι ατελής και κουτσή. Ο νους και η καρδιά αν και είναι όργανα μιας ψυχής, δεν είναι λιγότερο τα μέσα που οδηγούν στη μόρφωση, επειδή η καρδιά ανήκει στο μεταφυσικό κόσμο, ενώ ο νους στο φυσικό κόσμο. Έτσι κάθε ένα έχει ανάγκη να διδάσκεται τις δικές του αλήθειες. Είναι γνωστό ότι οι αλήθειες του νου είναι η παιδεία & η επιστήμη , της καρδιάς είναι οι υπερφυσικές αλήθειες και η θρησκεία.

Παιδεία λοιπόν και θρησκεία είναι αναγκαίο να παρέχουμε στα παιδιά μας για να τα μεταδώσουν κι αυτά στα δικά τους παιδιά. Η παιδεία και η θρησκεία είναι οι δυο φωτεινοί φάροι που οδηγούν τον άνθρωπο στην πολυτάραχη ζωή του και τον προφυλάγουν από κάθε ναυάγιο και προσάραξη. Είναι τα μάτια της ψυχής, με τα οποία βαδίζει χωρίς εμπόδια στον δρόμο της αλήθειας που οδηγεί στην ευτυχία και στη σωτηρία, ώστε να αναδεικνύεται ο άνθρωπος άξιος της υψηλής του καταγωγής.
Μόνο μ' αυτόν τον τρόπο μορφωμένες μητέρες μπορούν να αναθρέψουν χρηστά παιδιά, καλούς ανθρώπους και πολίτες.

Έτσι λάμπουν με το παράδειγμα τους και οι μητέρες των σήμερα εορταζόντων Αγίων. Αυτές ήταν τόσο φίλες της παιδείας και είχαν τόσο βαθύ και ζωηρό ζήλο, ώστε πίστευαν ακράδαντα ότι την παιδεία και τον θρησκευτικό τους ζήλο τον μετέδωσαν στα παιδιά με το παράδειγμα τους. Ήταν τόσο σίγουρες για τον εαυτό
τους ώστε έστειλαν τα παιδιά τους να μορφωθούν σε ειδωλολάτρες δασκάλους χωρίς να φοβούνται ότι μπορούν να επηρεαστούν. Γνώριζαν ότι τίποτε δε θα μπορούσε να κλονίσει τις θρησκευτικές αρχές των παιδιών τους, γιατί με επιμέλεια τις οικοδόμησαν στερεά.

Έτσι λοιπόν η Νόννα και η Εμμέλεια, οι καλές μητέρες του Βασιλείου και του Γρηγορίου, τους στέλνουν στην Αθήνα, στην κοιτίδα της παιδείας και των φώτων αλλά και της ειδωλολατρίας. Παρ' όλα αυτά δε διαψεύστηκαν οι προσδοκίες τους.

Οι δυο νέοι, έχοντας στην καρδιά τους ζωηρή τη φλόγα της πίστης τους να καίει έμειναν ανεπηρέαστοι σε όλη τη διάρκεια των σπουδών τους χωρίς να κλονιστούν ούτε από τη διδασκαλία αυτών που πολεμούσαν το χριστιανισμό ή τις μεγαλόπρεπες ειδωλολατρικές τελετές. Έτσι επέστρεψαν στις μητέρες τους προσφέροντας τον
εαυτό τους ως δώρο στους κόπους που έκαναν για να τους αναθρέψουν σωστά. Η μητέρα του Ιωάννη, Ανθούσα, αν και χήρευσε σε νεαρή ηλικία, και έχοντας μόνο ένα παιδί, δόθηκε ολόψυχα στην ανατροφή του. Και όταν αυτό μεγάλωσε, δε δίστασε να το παραδώσει σε ειδωλολατρικά χέρια για να αναπτύξει τις πνευματικές του δυνάμεις. Η πεποίθηση στην πίστη της ήταν πεποίθηση στο αγαπημένο της παιδί και δε διαψεύσθηκε γιατί ο Ιωάννης αμέσως μετά το τέλος των σπουδών του, δόθηκε
ολόψυχα στην Εκκλησία. Ο Λιβάνιος, ο διδάσκαλος του Ιωάννη αποτυγχάνοντας να τον προσηλυτίσει λυπήθηκε πολύ. «Αλίμονο», είπε, αναγνωρίζοντας την αξία της χριστιανής μητέρας του Ιωάννη.

Πόσο λαμπρά παραδείγματα είναι αυτές οι μητέρες!

Πόσο θαυμάσιες εικόνες!  Τι πρότυπα !

Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι οι μητέρες αναδεικνύουν τους μεγάλους και ενάρετους ανθρώπους.

Είναι ανάγκη λοιπόν να μορφώνουμε τα παιδιά μας από την παιδική ηλικία θρησκευτικά και πνευματικά, για να τα αναδείξουμε αυτά άξια του προορισμού τους.

Παιδεία και θρησκεία λοιπόν είναι ανάγκη να συνυπάρχουν γιατί τα δύο αυτά είναι τα μόνα ασφαλή εφόδια στη ζωή που μπορούν να βοηθήσουν με κάθε τρόπο τον άνθρωπο.

Η πνευματική και θρησκευτική μόρφωση είναι δυο διαφορετικά δένδρα φυτεμένα στον ίδιο χώρο. Πρέπει και τα δυο να τα φροντίζουμε για να αναπτύσσονται το ίδιο. Η άνιση καλλιέργεια θα φέρει δυσανάλογη ανάπτυξη που θα έχει αποτέλεσμα την αύξηση και το μαρασμό του άλλου. Αν η επιμέλεια στραφεί στην πνευματική μόρφωση , τότε ο άνθρωπος θα απομακρυνθεί από τη θρησκεία. Αν στραφεί προς την θρησκεία , οι πνευματικές δυνάμεις είναι δυνατόν να μαραθούν με ολέθρια αποτελέσματα.

Τέτοια είναι τα αποτελέσματα της μονομερούς εκπαίδευσης.

Οι τρεις Ιεράρχες αποτελούν το φάρο που φωτίζει με το παράδειγμα τους τις ερχόμενες γενεές.

Στάθηκαν μπροστά στην προσωπικότητα του ανθρώπου, με δέος, προσοχή και σεβασμό. Καθόρισαν με απόλυτη σαφήνεια και παραστατικότητα τους στόχους του ανθρώπου. Οι τρεις φωστήρες της Τρισηλίου θεότητας, δε θέλουν το σχολείο να είναι τόπος φόβου, φτηνής θεωρητικής ηθικολογίας και ένα μέσο ξερών γνώσεων, θέλουν το σπίτι και το σχολείο να είναι θερμοκήπια έμπρακτης αγάπης, χαράς, ευτυχίας, συνεργασίας, δημιουργίας. Εκεί πρέπει να ολοκληρώνεται η προσωπικότητα εκεί με συναίσθηση ευθύνης και ειλικρίνεια να παίρνονται τα απαραίτητα εφόδια και να διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον για μάθηση, εκεί να γίνεται βίωμα η αρετή.

Να γιατί έχουμε ιερή υποχρέωση να τους θυμόμαστε και να τους ατενίζουμε με σεβασμό!

Να γιατί στεκόμαστε μπροστά στους τρεις Ιεράρχες με ευγνωμοσύνη, εκτίμηση και σεβασμό.

Τιμή σε εκείνους που στη ζωή τους όρισαν να φυλάγουν ως κόρη οφθαλμού τις Θερμοπύλες των τριών μεγάλων του πνεύματος και των γραμμάτων «ποτέ από το χρέος μη κινουντες».