Θεία Λειτουργία - Κοινωνία: Το φάρμακο ενάντια στον ατομικισμό.

Η λατρεία, όπως εκφράζεται κατά τη διάρκεια της θείας Λειτουργίας είναι μια κατεξοχήν κοινωνική εκδήλωση. Είναι κοινωνική εκδήλωση σε κατακόρυφο επίπεδο, που επηρεάζει όμως άμεσα και την κοινωνική ζωή σε οριζόντιο επίπεδο. Η κοινή αναφορά στο Θεό με τη Λατρεία, στη Λειτουργία, συνδέει όλους τους πιστούς μεταξύ τους και καλλιεργεί, με τον τρόπο αυτό την αίσθηση της κοινότητας[1].
Είναι γνωστό, ότι το άτομο και η κοινότητα σπάνια συμπορεύονται μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι. Στη θεία Λειτουργία, όμως, συναντώνται. Το άτομο πορεύεται προς την κοινότητα (Εκκλησία) και η κοινότητα το υποδέχεται, όπως ακριβώς είναι. Γιατί, δεν αφήνουμε τη ζωή μας σ’ αυτόν τον κόσμο που ζούμε και κινούμαστε και εισερχόμαστε σε μια άλλη ζωή, σε ένα άλλο κόσμο, αλλά κομίζουμε μαζί τη ζωή μας, τον ίδιο μας τον «μικρόκοσμο».
Η είσοδός μας στην Εκκλησία, είναι, σύμφωνα με Πατέρες της Εκκλησίας μας, η είσοδος στο πατρικό μας σπίτι, είναι η επιστροφή των απίστων από την άγνοια και την πλάνη στην επίγνωση του Θεού, από την κακία και την αγνωσία στην αρετή και στην γνώση, από την παράβαση στη διόρθωση και στην μετάνοια[2]. Όλοι, λοιπόν μετέχουμε στο ευχαριστιακό γεγονός της Εκκλησίας μας, όπου επιβεβαιώνουμε την ιδιότητά μας ως χριστιανών.
Στη θεία λατρεία, μετέχοντας του μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, πραγματοποιείται η ένωση «μετά της θεοποιού σαρκός του Χριστού» και έτσι καθιστάμεθα μέτοχοι της άφθαρτης και αιώνιας ζωής[3], γινόμαστε σύσσωμοι Χριστού. Αυτή η συσσωμάτωση προκύπτει και προσφέρεται ως δώρο της χάριτος του Θεού, όταν όλοι μεταλαμβάνουμε «τοῦ ἁγίου Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον», από το «κοινόν ποτήριον» το οποίο εμείς, οι άνθρωποι, δεχόμαστε προσωπικά και ελεύθερα. Στην Εκκλησία, δεν είμαστε μόνοι μας, δεν είμαστε άτομα, αλλά ως πρόσωπα, γινόμαστε εικόνα του Θεού, συγκεφαλαιώνουμε το «προαιώνιο μυστήριο» Με την αποδοχή, λοιπόν, αυτής της προσωπικής κοινωνίας με την θεοποιό και άκτιστη χάρη του Θεού, μέσω της Ευχαριστίας, πραγματοποιείται η σύνδεση αυτή με δεσμούς ανώτερους από τους ανθρώπινους. Είναι η χαρμόσυνη εκείνη σύναξη, όπου όλοι μας, ανταμώνουμε τον αναστημένο Κύριο και μπαίνουμε μαζί Του στο νυφικό δώμα. Έτσι, Εκκλησία, είμαστε όλοι εμείς που γίναμε δεκτοί στην ευχαριστιακή ζωή του Χριστού.
Η ρήση από τη διδασκαλία των Πατέρων, «εκτός της Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία», φανερώνει κυρίως το ευχαριστιακό νόημα. Η Ευχαριστία ονομάζεται «φάρμακον αθανασίας» με την πιο δυνατή σημασία του όρου, επειδή ο πιστός συμμετέχει υποστασιακά στον Κύριο και δέχεται τον σπόρο της αιώνιας ζωής[4]. Η Εκκλησία στο «χωρισμό» της από «τον κόσμο τούτο» και το ταξίδι της στον ουρανό, θυμάται ολόκληρη την πλάση, θυμάται όλους τους ανθρώπους και την προσκομίζει με αγάπη στο Δημιουργό.
Η Ευχαριστία δεν είναι απλά μια ανταμοιβή για εκείνους τους «καλώς έχοντας», αλλά είναι η αληθινή τροφή για όποιον πεινάει και διψάει πνευματικά. Είναι για εκείνον που γνωρίζει πολύ καλά, ότι χωρίς αυτή θα πεθάνει. Είναι το πιο ισχυρό φάρμακο αθανασίας, το αντίδοτο στο θάνατο. Είναι, ακόμη η χαρμόσυνη κοινωνία της αγάπης, αλλά και ο εορτασμός της. Έτσι, σε αυτόν τον κόσμο, η Ευχαριστία είναι ήδη η παρουσία του «εντελώς άλλου» κόσμου[5].
Η Ευχαριστία προσφερόμενη «εν τω Υιώ», προσφέρεται στον Πατέρα. Και προσφερόμενη στον Πατέρα, εκπληρώνεται στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό η Ευχαριστία είναι η αιώνια, ζωντανή και ζωογόνα πηγή της γνώσης της Αγίας Τριάδας, δια μέσου της Εκκλησίας.
Μέσα από τη Λειτουργία, ο άνθρωπος βρίσκει ότι η Βασιλεία του Θεού, που πλησιάζει, που είναι κιόλας ανάμεσά μας, αλλά και μέσα μας. Και ανακαλύπτοντας την Βασιλεία, αισθανόμαστε ότι βρήκαμε τον «πολύτιμον μαργαρίτην», τον «κεκρυμμένο θησαυρό» και η χαρά μας γι’ αυτό είναι πραγματικά πολύ μεγάλη.
Έτσι, ας μη λείπουμε από την αγία Εκκλησία του Θεού, αφού μας παρέχει πλήθος μυστηρίων για τη σωτηρία μας και ιδιαίτερα, το μυστήριο των μυστηρίων, την Ευχαριστία. Εκεί, ας αποσύρουμε τον παλιό άνθρωπο, ας περπατήσουμε άξια στο θέλημα του Θεού, που μας κάλεσε στη Βασιλεία Του, ας ενδυθούμε τον νέο άνθρωπο, που ανανεώνεται στην επίγνωση, σύμφωνα με τον Πλάστη του, ώστε, να προσφέρουμε, να διαθέσουμε και να μοιράσουμε την αγάπη που μας δείχνει ο Χριστός, σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς καμία εξαίρεση[6].
Διότι, σ’ Αυτόν ανήκει η δόξα και η δύναμη μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα στους αιώνες των αιώνων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΔΟΚΙΜΩΦ ΠΑΥΛΟΣ, Η προσευχή της Ανατολικής Εκκλησίας, Η Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 31997.
ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού, εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 31985.
ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Παλαμικά, εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 21983
ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ, Μυσταγωγία, εισαγωγή-σχόλια Δ. Στανιλοάε, μτφρ. Ι. Σακαλής, εκδόσεις Αποστολικής Διακονίας, Αθήναι 31997.
[1] Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, Η Κοινωνιολογία του Χριστιανισμού, σ.177
[2] ΜΑΧΙΜΟΥ του ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ, ό.π, σ.179
[3] Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, Παλαμικά, σ.192
[4] Π. ΕΥΔΟΚΙΜΩΦ, Η προσευχή της Ανατολικής Εκκλησίας, σ.67
[5] Αυτόθι, σ.69
[6] ΜΑΧΙΜΟΥ του ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ, ό.π. σ. 243-247